Loading...
अथर्ववेद > काण्ड 2 > सूक्त 5

काण्ड के आधार पर मन्त्र चुनें

  • अथर्ववेद का मुख्य पृष्ठ
  • अथर्ववेद - काण्ड 2/ सूक्त 5/ मन्त्र 5
    सूक्त - भृगुराथर्वणः देवता - इन्द्रः छन्दः - त्रिष्टुप् सूक्तम् - इन्द्रशौर्य सूक्त

    इन्द्र॑स्य॒ नु प्रा वो॑चं वी॒र्या॑णि॒ यानि॑ च॒कार॑ प्रथ॒मानि॑ व॒ज्री। अह॒न्नहि॒मन्व॒पस्त॑तर्द॒ प्र व॒क्षणा॑ अभिन॒त्पर्व॑तानाम् ॥

    स्वर सहित पद पाठ

    इन्द्र॑स्य॒ । नु । प्र । वो॒च॒म् । वी॒र्या᳡णि । यानि॑ । च॒कार॑ । प्र॒थ॒मानि॑ । व॒ज्री । अह॑न् । अहि॑म् । अनु॑ । अ॒प: । त॒त॒र्द॒ । प्र । व॒क्षणा॑: । अ॒भि॒न॒त् । पर्व॑तानाम् ॥५.५॥


    स्वर रहित मन्त्र

    इन्द्रस्य नु प्रा वोचं वीर्याणि यानि चकार प्रथमानि वज्री। अहन्नहिमन्वपस्ततर्द प्र वक्षणा अभिनत्पर्वतानाम् ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    इन्द्रस्य । नु । प्र । वोचम् । वीर्याणि । यानि । चकार । प्रथमानि । वज्री । अहन् । अहिम् । अनु । अप: । ततर्द । प्र । वक्षणा: । अभिनत् । पर्वतानाम् ॥५.५॥

    अथर्ववेद - काण्ड » 2; सूक्त » 5; मन्त्र » 5

    भाषार्थ -
    (ইন্দ্রস্য) পরম ঐশ্বর্যবান পুরুষের (বীর্যাণি) পরাক্রমকে (নু) শীঘ্র (প্র) উত্তমরূপে (বোচম্) আমি বলি, (যানি) যে (প্রথমানি) প্রসিদ্ধ, অথবা প্রথম শ্রেণীর অতি শ্রেষ্ঠ কর্মকে (বজ্রী) সেই বজ্রধারী পুরুষ (চকার) করেছিল। [অর্থাৎ] (অহিম্) সর্পের সমান [হননকারী], অথবা, মেঘের সমান [প্রকাশ প্রতিরোধক] হিংসুকদের (অহন্) সেই পুরুষ হনন করেছে, (অনু) অনুক্রমে (অপঃ) [সেই দুষ্টের] কর্মের (ততর্দ) অপমান করেছিল এবং (পর্বতানাম্) মেঘের সমান [অন্ধকারাচ্ছন্ন], অথবা পাহাড়ের সমান [দৃঢ় স্বভাবযুক্ত] দুরাচারীদের, অথবা পহাড়ে গুপ্ত (বক্ষণাঃ) রুষ্ট বা ক্রুদ্ধ সেনাদের (প্র) সর্বদা (অভিনৎ) ছিন্ন-ভিন্ন/বিদারিত করে দিয়েছে ॥৫॥

    भावार्थ - মনুষ্য পূর্বকালীন (ইন্দ্র) প্রতাপশালী এবং (বজ্রী) তেজস্বী নীতিকুশল পুরুষদের যশ কীর্তন ইতিহাস দ্বারা করুক এবং তাঁদের অনুকরণ করে কুরীতির ত্যাগ ও সুরীতির প্রচার দ্বারা আনন্দ ভোগ করুক ॥৫॥ মন্ত্র ৫–৭ ঋগ্বেদে আছে–মং০ ১ সূ০ ৩২ ম০ ১–৩ ॥ (প্রা) এর স্থানে ঋগ্বেদে (প্র) আছে।

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top