English
अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 105/ मन्त्र 5
इन्द्रं॒ तं शु॑म्भ पुरुहन्म॒न्नव॑से॒ यस्य॑ द्वि॒ता वि॑ध॒र्तरि॑। हस्ता॑य॒ वज्रः॒ प्रति॑ धायि दर्श॒तो म॒हो दि॒वे न सूर्यः॑ ॥
स्वर सहित पद पाठइन्द्र॑म् । तम् । शु॒म्भ॒ । पु॒रु॒ऽह॒न्म॒न् । अव॑से । यस्य॑ । द्वि॒ता । वि॒ऽध॒र्तरि॑ ॥ हस्ता॑य । वज्र॑: । प्रति॑ । धा॒यि॒ । द॒र्श॒त: । म॒ह: । दि॒वे । न । सूर्य॑: ॥१०५.५॥
स्वर रहित मन्त्र
इन्द्रं तं शुम्भ पुरुहन्मन्नवसे यस्य द्विता विधर्तरि। हस्ताय वज्रः प्रति धायि दर्शतो महो दिवे न सूर्यः ॥
स्वर रहित पद पाठइन्द्रम् । तम् । शुम्भ । पुरुऽहन्मन् । अवसे । यस्य । द्विता । विऽधर्तरि ॥ हस्ताय । वज्र: । प्रति । धायि । दर्शत: । मह: । दिवे । न । सूर्य: ॥१०५.५॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 105; मन्त्र » 5
मन्त्र विषय - পরমেশ্বরগুণোপদেশঃ
भाषार्थ -
(পুরুহন্মন্) হে বহু জ্ঞানী ঋষি ! (তম্) সেই (ইন্দ্রম্) ইন্দ্রের [পরম্ ঐশ্বর্যবান্ পরমাত্মার] (শুম্ভ) বর্ণনা করুন, (যস্য) যাঁর (দ্বিতা) উভয় ধর্ম [অনুগ্রহ ও নিগ্রহ গুণ] (বিধর্তরি) বুদ্ধিমানের (অবসে) রক্ষার জন্য এবং [যাঁর] (দর্শতঃ) দর্শনীয় (মহঃ) মহান্ (বজ্রঃ) বজ্র [দণ্ডসামর্থ্য] (হস্তায়) হস্তে [অর্থাৎ আমাদের বাহুবল]-এর জন্য (প্রতি) প্রত্যক্ষ (ধায়ি) ধারিত হয়েছে, (ন) যেমন (সূর্যঃ) সূর্য (দিবে) প্রকাশের জন্য ॥৫॥
भावार्थ - পরমাত্মা অতি প্রত্যক্ষরূপে দুষ্টদের শাস্তি প্রদান করেন এবং ধর্মাত্মাদের প্রতি অনুগ্রহ প্রদান করেন, এমনটা নিশ্চিত করে বিদ্বানগণ সদা ঈশ্বরের আজ্ঞায় থেকে সুখী হয়/হোক॥৫॥
इस भाष्य को एडिट करें