अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 15/ मन्त्र 5
भूरि॑ त इन्द्र वी॒र्य तव॑ स्मस्य॒स्य स्तो॒तुर्म॑घव॒न्काम॒मा पृ॑ण। अनु॑ ते॒ द्यौर्बृ॑ह॒ती वी॒र्यं मम इ॒यं च॑ ते पृथि॒वी ने॑म॒ ओज॑से ॥
स्वर सहित पद पाठभूरि॑ । ते॒ । इ॒न्द्र॒ । वी॒र्य॑म् । तव॑ । स्म॒सि॒ । अ॒स्य॒ । स्तो॒तु: । म॒घ॒ऽव॒न् । काम॑म् । आ । पृ॒ण॒ ॥ अनु॑ । ते॒ । द्यौ: । बृ॒ह॒ती । वी॒र्य॑म् । म॒मे॒ । इ॒यम् । च॒ । ते॒ । पृ॒थि॒वी । मे॒मे॒ । ओज॑से ॥१५.५॥
स्वर रहित मन्त्र
भूरि त इन्द्र वीर्य तव स्मस्यस्य स्तोतुर्मघवन्काममा पृण। अनु ते द्यौर्बृहती वीर्यं मम इयं च ते पृथिवी नेम ओजसे ॥
स्वर रहित पद पाठभूरि । ते । इन्द्र । वीर्यम् । तव । स्मसि । अस्य । स्तोतु: । मघऽवन् । कामम् । आ । पृण ॥ अनु । ते । द्यौ: । बृहती । वीर्यम् । ममे । इयम् । च । ते । पृथिवी । मेमे । ओजसे ॥१५.५॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 15; मन्त्र » 5
मन्त्र विषय - সভাধ্যক্ষগুণোপদেশঃ
भाषार्थ -
(ইন্দ্র) হে ইন্দ্র ! [মহাপ্রতাপী রাজন্] (তে) তোমার (বীর্যম্) পরাক্রম (ভূরি) অনেক, আমরা (তে) তোমার [প্রজা] (স্মসি) হই, (মঘবন্) হে মহাধনী! (অস্য) এই (স্তোতুঃ) প্রশংসাকারীদের (কামম্) কামনা (আ) সর্বদিক হতে (পৃণ) তৃপ্ত করো। (তে) তোমার (বীর্যম্ অনু) পরাক্রমের অনুকরণে (বৃহতী) বৃহৎ (দ্যৌঃ) আকাশ (মমে) পরিমিত হয়েছে, (চ) এবং (তে) তোমার (ওজসে) বলের জন্য (ইয়ম্) এই (পৃথিবী) পৃথিবী (নেমে) নম্র হয়েছে॥৫॥
भावार्थ - যে বিজ্ঞানী রাজা, প্রজাদের প্রসন্ন করে, বিদ্বানগণের উচিত সৎকার করে, সে বায়ুবিমান আদি দ্বারা আকাশকে, তথা স্থল ও জলযান আদি দ্বারা পৃথিবীকে বশবর্তী করে রাজ্যের উন্নতি করে/করুক॥৫॥
इस भाष्य को एडिट करें