English
अथर्ववेद - काण्ड 3/ सूक्त 31/ मन्त्र 10
उदायु॑षा॒ समायु॒षोदोष॑धीनां॒ रसे॑न। व्यहं सर्वे॑ण पा॒प्मना॒ वि यक्ष्मे॑ण॒ समायु॑षा ॥
स्वर सहित पद पाठउत् । आयु॑षा । सम् । आयु॑षा । उत् । ओष॑धीनाम् । रसे॑न ।वि । अ॒हम् । सर्वे॑ण । पा॒प्मना॑ । वि । यक्ष्मे॑ण । सम् । आयु॑षा ॥३१.१०॥
स्वर रहित मन्त्र
उदायुषा समायुषोदोषधीनां रसेन। व्यहं सर्वेण पाप्मना वि यक्ष्मेण समायुषा ॥
स्वर रहित पद पाठउत् । आयुषा । सम् । आयुषा । उत् । ओषधीनाम् । रसेन ।वि । अहम् । सर्वेण । पाप्मना । वि । यक्ष्मेण । सम् । आयुषा ॥३१.१०॥
अथर्ववेद - काण्ड » 3; सूक्त » 31; मन्त्र » 10
मन्त्र विषय - আয়ুর্বর্ধনায়োপদেশঃ
भाषार्थ -
(আয়ুষঃ) জীবন [উৎসাহ] এর সাথে (উৎ=উদ্ভব) স্থিত হোক (আয়ুষা) জীবনের সাথে (সম্=সম্ ভব) পরাক্রমী হোক। (ওষধীনাম্) ঔষধি অন্ন আদির (রসেন) রস [ভোগ] করে (উৎ=উদ্ভব) উচ্চ/উদ্ভব হোক। (অহম্) আমি (সর্বেণ) সকল (পাপ্মনা) পাপ কর্ম থেকে (বি) আলাদা এবং (যক্ষ্মেণ) রাজরোগ, ক্ষয়ী ইত্যাদি থেকে (বি=বিবর্ত্তৈ) আলাদা থাকি এবং (আয়ুষা) জীবনে [উৎসাহের] সহিত যেন (সম্=সম্ বর্তে) মিলে থাকি/সঙ্গত থাকি॥১০॥
भावार्थ - মনুষ্য সারাজীবন উদ্যোগী ও পরাক্রমী থাকুক, এবং অন্ন আদি পদার্থের ভোগের অনুসারে উপকারের প্রতিফল দিয়ে জীবন সুফল করুক ॥১০॥ এই মন্ত্রে ‘ভব’ পদ এর অনুবৃত্তি মন্ত্র ৯ থেকে এসেছে ॥
इस भाष्य को एडिट करें