Loading...
Close
VedicScriptures VedicScriptures
English
साइडबार
यजुर्वेद अध्याय - 3
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
    • यजुर्वेद - अध्याय 3/ मन्त्र 2
    ऋषिः - सुश्रुत ऋषिः देवता - अग्निर्देवता छन्दः - गायत्री, स्वरः - षड्जः
    इस मन्त्र को एडिट करें
    3

    सुस॑मिद्धाय शो॒चिषे॑ घृ॒तं ती॒व्रं जु॑होतन। अ॒ग्नये॑ जा॒तवे॑दसे॥२॥

    स्वर सहित पद पाठ

    सुस॑मिद्धा॒येति सुऽस॑मिद्धाय। शो॒चिषे॑। घृ॒तम्। ती॒व्रम्। जु॒हो॒त॒न॒। अ॒ग्नये॑। जा॒तवे॑दस॒ इति॑ जा॒तऽवे॑दसे ॥२॥

    स्वर रहित मन्त्र

    सुसमिद्धाय शोचिषे घृतन्तीव्रं जुहोतन । अग्नये जातवेदसे ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    सुसमिद्धायेति सुऽसमिद्धाय। शोचिषे। घृतम्। तीव्रम्। जुहोतन। अग्नये। जातवेदस इति जातऽवेदसे॥२॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 3; मन्त्र » 2
    Acknowledgment

    सपदार्थान्वयः -

    हे मनुष्याः! यूयं सुसमिद्धाय=सुसमिद्धे सुष्ठु सम्यगिद्धो दीप्तक्तास्मिन् शोचिषे=शोचिषि शोधिते दोषनिवारके जातवेदसे=जातवेदसि जाते जाते=उत्पन्ने उत्पन्ने पदार्थे विद्यमानस्तस्मिन्, अग्नये=अग्नौ रूपदाहप्रकाशच्छेदनादिगुणस्वभावे तीव्रं सर्वदोषाणां निवारणे तीक्ष्णस्वभावं घृतम् आज्यादिकं जुहोतन प्रक्षिपत ॥ ३ ॥२॥

    पदार्थः -

    (सुसमिद्धाय) सुष्ठु सम्यगिद्धो=दीप्तस्तस्मिन् । अत्र सर्वत्र सुपां सुलुगिति सप्तमीस्थाने चतुर्थी (शोचिषे) शोधिते=दोषनिवारके (घृतम्) आज्यादिकम् (तीव्रम्) सर्वदोषाणां निवारणे तीक्ष्णस्वभावम् (जुहोतन) प्रक्षिपत । सिद्धिरस्य पूर्ववत् (अग्नये) रूपदाहप्रकाशच्छेदनादिगुणस्वभावे (जातवेदसे) जाते जाते = उत्पन्ने उत्पन्ने पदार्थे विद्यमानस्तस्मिन् । जाते जाते विद्यत इति वा । जातवित्तो वा जातधनो जातविद्यो वा जातप्रज्ञानो यत्तज्जातः पशून् विन्दतेति तज्जातवेदसो जातवेदस्त्वमिति ॥ निरु० ७ । १६ ॥ २ ॥

    भावार्थः -

    [हे मनुष्याः ! यूयं सुसमिद्धाय = सुसमिद्धे....अग्नये=अग्नौ... तीव्रं घृतं जुहोतन]

    भावार्थ:- मनुष्यैरस्मिन् प्रदीप्तेऽग्नौ शीघ्रं दोषनिवारकाणि शोधितानि द्रव्याणि प्रक्षिप्य सुखानि साधनीयानीति ॥ ३ ॥ २ ॥

    भावार्थ पदार्थः -

    भा० पदार्थ:-सुसमिद्धाय=प्रदीप्ताय । तीव्रम्=शीघ्रं दोषनिवारकम् । घृतम्=शोधितं द्रव्यम् ॥

    विशेषः -

    सुश्रुतः । अग्निः=भौतिकोऽग्निः। गायत्री । षड्जः ॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top