English
अथर्ववेद - काण्ड 3/ सूक्त 11/ मन्त्र 7
सूक्त - ब्रह्मा, भृग्वङ्गिराः
देवता - इन्द्राग्नी, आयुः, यक्ष्मनाशनम्
छन्दः - उष्णिग्बृहतीगर्भा पथ्यापङ्क्तिः
सूक्तम् - दीर्घायुप्राप्ति सूक्त
ज॒रायै॑ त्वा॒ परि॑ ददामि ज॒रायै॒ नि धु॑वामि त्वा। ज॒रा त्वा॑ भ॒द्रा ने॑ष्ट॒ व्य॒१॒॑न्ये य॑न्तु मृ॒त्यवो॒ याना॒हुरित॑रान्छ॒तम् ॥
स्वर सहित पद पाठज॒रायै॑ । त्वा॒ । परि॑ । द॒दा॒मि॒ । ज॒रायै॑ । नि । धु॒वा॒मि॒ । त्वा॒ । ज॒रा । त्वा॒ । भ॒द्रा । ने॒ष्ट॒ । वि । अ॒न्ये । य॒न्तु॒ । मृ॒त्यव॑: । यान् । आ॒हु: । इत॑रान् । श॒तम् ॥११.७॥
स्वर रहित मन्त्र
जरायै त्वा परि ददामि जरायै नि धुवामि त्वा। जरा त्वा भद्रा नेष्ट व्यन्ये यन्तु मृत्यवो यानाहुरितरान्छतम् ॥
स्वर रहित पद पाठजरायै । त्वा । परि । ददामि । जरायै । नि । धुवामि । त्वा । जरा । त्वा । भद्रा । नेष्ट । वि । अन्ये । यन्तु । मृत्यव: । यान् । आहु: । इतरान् । शतम् ॥११.७॥
अथर्ववेद - काण्ड » 3; सूक्त » 11; मन्त्र » 7
विषय - भद्रशक्तियों से युक्त जरावस्था
पदार्थ -
१ (त्वा) = तुझे (जरायै) = पूर्ण वृद्धावस्था के दीर्घजीवन के लिए परिददामि देता हूँ। (त्वा) = तुझे (जरायै) = इस पूर्ण वृद्धावस्था के दीर्घजीवन के लिए (निथुवामि) = प्रेरित करता हूँ। यह (जरा) = वृद्धावस्था (त्वा) = तुझे (भद्रा नेष्ट) = सब भद्र वस्तुओं को प्राप्त कराये। २. ये (अन्ये) = विलक्षण (मृत्यवः) = रोग (वियन्तु) = सर्वथा दूर चले जाएँ। (यान् इतरान्) = स्वाभाविक मृत्यु से भिन्न जिन रोगों को (शतं आहुः) = संख्या में सौ कहते हैं।
भावार्थ -
हम पूर्ण वृद्धावस्थापर्यन्त भद्र शक्तियों से युक्त हुए-हुए सौ वर्ष के दीर्घजीवन को प्राप्त करें।
इस भाष्य को एडिट करें