Loading...
Close
VedicScriptures VedicScriptures
English
साइडबार
यजुर्वेद अध्याय - 35
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
    • यजुर्वेद - अध्याय 35/ मन्त्र 17
    ऋषिः - भरद्वाजः शिरम्बिठ ऋषिः देवता - इन्द्रो देवता छन्दः - स्वराट् त्रिष्टुप् स्वरः - धैवतः
    इस मन्त्र को एडिट करें
    3

    आयु॑ष्मानग्ने ह॒विषा॑ वृधा॒नो घृ॒तप्र॑तीको घृ॒तयो॑निरेधि।घृ॒तं पी॒त्वा मधु॒ चारु॒ गव्यं॑ पि॒तेव॑ पु॒त्रम॒भि र॑क्षतादि॒मान्त्स्वाहा॑॥१७॥

    स्वर सहित पद पाठ

    आयु॑ष्मान्। अ॒ग्ने॒। ह॒विषा॑। वृ॒धा॒नः। घृ॒तप्र॑तीक॒ इति॑ घृ॒तऽप्र॑तीकः। घृ॒तयो॑नि॒रिति॑ घृ॒तऽयो॑निः। ए॒धि॒ ॥ घृ॒तम्। पी॒त्वा। मधु॑। चारु॑। गव्य॑म्। पि॒तेवेति॑ पि॒ताऽइ॑व। पु॒त्रम्। अ॒भि। र॒क्ष॒ता॒त्। इ॒मान्। स्वाहा॑ ॥१७ ॥

    स्वर रहित मन्त्र

    आयुष्मानग्ने हविषा वृधानो घृतप्रतीको घृतयोनिरेधि । घृतम्पीत्वा मधु चारु गव्यम्पितेव पुत्रमभिरक्षतादिमान्त्स्वाहा ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    आयुष्मान्। अग्ने। हविषा। वृधानः। घृतप्रतीक इति घृतऽप्रतीकः। घृतयोनिरिति घृतऽयोनिः। एधि॥ घृतम्। पीत्वा। मधु। चारु। गव्यम्। पितेवेति पिताऽइव। पुत्रम्। अभि। रक्षतात्। इमान्। स्वाहा॥१७॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 35; मन्त्र » 17
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - हे (अग्ने अग्निवत् तेजस्वी राजा, जसा (हविषा) घृत आदी हव्या पदार्थामुळे (वृधनः) उद्धीत झालेला, (घृतप्रतीकः) जलाची वृद्धी वा वृष्टी करणारा आणि (घृतयोनिः) प्रदीप्त तेज हेच ज्याचे घर वा वैशिष्ट्य असा अग्नी वाढत जातो, तसे तुम्ही (आयुष्मान्) दीर्घायुषी (एधि) व्हा (आणि अधिकाधिक आयुष्य प्राप्त करा) (मधु) मधुर (म्हणजे प्रिय) आणि (चारु) सुंदर हितकर (गवम्) (घृतम्) गायीचे तूप (पीत्वा) पिऊन, (सत्य कार्य करा की) जसा (पितेव) (पुत्रम्) पिता आपल्या पुत्राची रक्षा करतो, तद्वत, हे राजन्, आपण (स्वाहा) सत्याचरणाद्वारे (इमाम्) या प्रजाजनांची (अभि) सर्वत, (रक्षतात्) रक्षा करा. ॥17॥

    भावार्थ - भावार्थ - या मंत्रात वाचलुमप्तोपमा (आणि उपमा अलंकार आहे) आहे. ज्याप्रमाणे अग्नी, सूर्य, विद्युत आदी रूपाने आत-बाहेर राहून सर्वांचे रक्षण करतो, तद्वत राजाने प्रजेची रक्षा केली पाहिजे की जसा एक पिता आपल्या पुत्राची रक्षा करतो (अर्थात राजाने प्रजेला पुत्रवत मानावे. ॥17॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top