अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 137/ मन्त्र 11
सूक्त - तिरश्चीराङ्गिरसो द्युतानो वा
देवता - इन्द्रः
छन्दः - त्रिष्टुप्
सूक्तम् - सूक्त १३७
त्वं ह॒ त्यद॑प्रतिमा॒नमोजो॒ वज्रे॑ण वज्रिन्धृषि॒तो ज॑घन्थ। त्वं शुष्ण॒स्यावा॑तिरो॒ वध॑त्रै॒स्त्वं गा इ॑न्द्र॒ शच्येद॑विन्दः ॥
स्वर सहित पद पाठत्वम् । ह॒ । त्यत् । अ॒प्र॒ति॒ऽमा॒नम् । ओज॑: । वज्रे॑ण । व॒ज्रि॒न् । धृ॒षि॒त: । ज॒घ॒न्थ॒ ॥ त्वम् । शुष्ण॑स्य । अव॑ । अ॒ति॒र॒: । वध॑त्रै: । त्वम् । गा: । इ॒न्द्र॒ । शच्या॑ । इत् । अ॒वि॒न्द॒: ॥१३७.११॥
स्वर रहित मन्त्र
त्वं ह त्यदप्रतिमानमोजो वज्रेण वज्रिन्धृषितो जघन्थ। त्वं शुष्णस्यावातिरो वधत्रैस्त्वं गा इन्द्र शच्येदविन्दः ॥
स्वर रहित पद पाठत्वम् । ह । त्यत् । अप्रतिऽमानम् । ओज: । वज्रेण । वज्रिन् । धृषित: । जघन्थ ॥ त्वम् । शुष्णस्य । अव । अतिर: । वधत्रै: । त्वम् । गा: । इन्द्र । शच्या । इत् । अविन्द: ॥१३७.११॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 137; मन्त्र » 11
मन्त्र विषय - রাজপ্রজাকর্তব্যোপদেশঃ
भाषार्थ -
(বজ্রিন্) হে বজ্রধারী (ইন্দ্র) ইন্দ্র! [মহাপ্রতাপী রাজা] (ধৃষিতঃ) নির্ভয় (ত্বম্) তুমি, (ত্বম্) তুমি (হ) ই (শুষ্ণস্য) শোষক শত্রুর (ত্যৎ) সেই (অপ্রতিমানম্) অনুপম (ওজঃ) বলকে (বজ্রেণ) বজ্র দ্বারা এবং (বধত্রৈঃ) অস্ত্র দ্বারা (জঘন্থ) নষ্ট করেছো এবং (অব অতিরঃ) নীচু করেছো, (ত্বম্) তুমি (গাঃ) তাঁদের [শত্রুর] ভূমি (শচ্যা) নিজের বুদ্ধি দ্বারা (ইৎ) ই (অবিন্দঃ) পেয়েছো/প্রাপ্ত করেছো ॥১১॥
भावार्थ - রাজা নিজের বুদ্ধির বল দ্বারা শস্ত্র-অস্ত্র আদি যুদ্ধসামগ্রী একত্র করে শত্রুদের নাশ করে প্রজাদের রক্ষা করুক ॥১১॥
इस भाष्य को एडिट करें