English
अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 73/ मन्त्र 1
सूक्त - वसिष्ठः
देवता - इन्द्रः
छन्दः - त्रिपदा विराडनुष्टुप्
सूक्तम् - सूक्त-७३
तुभ्येदि॒मा सव॑ना शूर॒ विश्वा॒ तुभ्यं॒ ब्रह्मा॑णि॒ वर्ध॑ना कृणोमि। त्वं नृभि॒र्हव्यो॑ वि॒श्वधा॑सि ॥
स्वर सहित पद पाठतुभ्य॑ । इत् । इ॒मा । सव॑ना । शू॒र॒ । विश्वा॑ । तुभ्य॑म् । ब्रह्मा॑णि । वर्ध॑ना । कृ॒णो॒मि॒ । त्वम् । नृऽभि॑: । हव्य॑: । वि॒श्वधा॑ । अ॒सि॒ ॥७३.१॥
स्वर रहित मन्त्र
तुभ्येदिमा सवना शूर विश्वा तुभ्यं ब्रह्माणि वर्धना कृणोमि। त्वं नृभिर्हव्यो विश्वधासि ॥
स्वर रहित पद पाठतुभ्य । इत् । इमा । सवना । शूर । विश्वा । तुभ्यम् । ब्रह्माणि । वर्धना । कृणोमि । त्वम् । नृऽभि: । हव्य: । विश्वधा । असि ॥७३.१॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 73; मन्त्र » 1
मन्त्र विषय - সেনাপতিলক্ষণোপদেশঃ
भाषार्थ -
(শূর) হে বীর ! [নির্ভয় মনুষ্য] (তুভ্য) তোমার জন্য (ইৎ) ই (ইমা) এই (বিশ্বা) সকল (সবনা) ঐশ্বর্যযুক্ত বস্তুকে এবং (তুভ্যম্) তোমার জন্য (বর্ধনা) উন্নতি সাধনকারী (ব্রহ্মাণি) ধন বা অন্ন (কৃণোমি) আমি সম্পন্ন করি। (ত্বম্) তুমি (নৃভিঃ) নেতৃত্ব স্থানীয় মনুষ্যদের দ্বারা (বিশ্বধা) সর্ব প্রকার (হব্যঃ) সেবা গ্রহণের যোগ্য (অসি) হও ॥১॥
भावार्थ - চতুর সেনাপতি সকল সেনা কর্মকর্তার যথাযোগ্য প্রতিপালন করেন, যাতে তাঁরা জনতার সেবা করতে সদা উৎসাহী ও প্রসন্ন থাকে ॥১॥ মন্ত্র ১, ২ ঋগ্বেদে আছে-৭।২২।৭, ৮ ॥
इस भाष्य को एडिट करें