English
अथर्ववेद - काण्ड 3/ सूक्त 11/ मन्त्र 5
सूक्त - ब्रह्मा, भृग्वङ्गिराः
देवता - इन्द्राग्नी, आयुः, यक्ष्मनाशनम्
छन्दः - अनुष्टुप्
सूक्तम् - दीर्घायुप्राप्ति सूक्त
प्र वि॑शतं प्राणापानावन॒ड्वाहा॑विव व्र॒जम्। व्य॒१॒॑न्ये य॑न्तु मृ॒त्यवो॒ याना॒हुरित॑रान्छ॒तम् ॥
स्वर सहित पद पाठप्र । वि॒श॒त॒म् । प्रा॒णा॒पा॒नौ॒ । अ॒न॒ड्वाहौ॑ऽइव । व्र॒जम् । वि । अ॒न्ये । य॒न्तु॒ । मृ॒त्यव॑: । यान् । आ॒हु: । इत॑रान् । श॒तम् ॥११.५॥
स्वर रहित मन्त्र
प्र विशतं प्राणापानावनड्वाहाविव व्रजम्। व्यन्ये यन्तु मृत्यवो यानाहुरितरान्छतम् ॥
स्वर रहित पद पाठप्र । विशतम् । प्राणापानौ । अनड्वाहौऽइव । व्रजम् । वि । अन्ये । यन्तु । मृत्यव: । यान् । आहु: । इतरान् । शतम् ॥११.५॥
अथर्ववेद - काण्ड » 3; सूक्त » 11; मन्त्र » 5
मन्त्र विषय - রোগনাশনায়োপদেশঃ
भाषार्थ -
(প্রাণাপানৌ) হে শ্বাস ও প্রশ্বাস উভয়ই, [এই শরীরে] (প্র বিশতম্) প্রবেশ করতে থাকো, (অনড্বাহৌ-ইব) রথ বহনকারী দুটি বলদ যেমন (ব্রজম্) গোয়ালে/গোশালায়, (অন্যে) অপর/অন্য (মৃত্যবঃ) মৃত্যুর কারণ (বি যন্তু) বিপরীতে চলে যাক (যান্) যা (ইতরান্) কামনানাশক [মৃত্যু]কে (শতম্) শত প্রকারের (আহুঃ) বলা হয় ॥৫॥
भावार्थ - মনুষ্য প্রাণায়াম, ব্যায়ামাদি দ্বারা নিজের প্রাণ ও অপানকে অনুকূল রেখে শারীরিক অবস্থা সংশোধন করুক এবং দুরাচার থেকে দূরে থেকে নিজের জীবন শুভ কার্যে নিয়োজিত করুক ॥৫॥
इस भाष्य को एडिट करें