अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 131/ मन्त्र 14
सूक्त -
देवता - प्रजापतिर्वरुणो वा
छन्दः - प्राजापत्या गायत्री
सूक्तम् - कुन्ताप सूक्त
अश्व॑त्थ॒ खदि॑रो ध॒वः ॥
स्वर सहित पद पाठअश्व॑त्थ॒ । खदि॑र: । ध॒व: ॥१३१.१४॥
स्वर रहित मन्त्र
अश्वत्थ खदिरो धवः ॥
स्वर रहित पद पाठअश्वत्थ । खदिर: । धव: ॥१३१.१४॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 131; मन्त्र » 14
विषय - ऐश्वर्य की प्राप्ति का उपदेश।
पदार्थ -
(अश्वत्थ) हे अश्वत्थामा ! [बलवानों में ठहरनेवाले वीर] (खदिरः) दृढ़चित्तवाला (धवः) मनुष्य [होवे] ॥१४॥
भावार्थ - मनुष्य उचित रीति से भोजन आदि का उपहार वा दान और कर आदि का ग्रहण करके दृढ़चित्त होकर शत्रुओं का नाश करे ॥१२-१६॥
टिप्पणी -
१४−(अश्वत्थ) अथ० ३।६।१। अश्व+ष्ठा गतिनिवृत्तौ-क, पृषोदरादिरूपम्। अश्वेषु बलवत्सु स्थितिशील। अश्वत्थामन् वीर (खदिरः) अथ० ३।६।१। खद स्थैर्यहिंसयोः-किरच्। स्थिरचित्तः (धवः) अथ० ।।। धावु गतिशुद्ध्योः-पचाद्यच्, ह्रस्वः। धव इति मनुष्यनाम तद्वियोगाद्विधवा-निरु० ३।१। शुद्धः। मनुष्यः ॥