English
अथर्ववेद - काण्ड 11/ सूक्त 4/ मन्त्र 5
सूक्त - भार्गवो वैदर्भिः
देवता - प्राणः
छन्दः - अनुष्टुप्
सूक्तम् - प्राण सूक्त
य॒दा प्रा॒णो अ॒भ्यव॑र्षीद्व॒र्षेण॑ पृथि॒वीं म॒हीम्। प॒शव॒स्तत्प्र मो॑दन्ते॒ महो॒ वै नो॑ भविष्यति ॥
स्वर सहित पद पाठय॒दा । प्रा॒ण: । अ॒भि॒ऽअव॑र्षीत् । व॒र्षेण॑ । पृ॒थि॒वीम् । म॒हीम् । प॒शव॑: । तत् । प्र । मो॒द॒न्ते॒ । मह॑: । वै । न॒: । भ॒वि॒ष्य॒ति॒ ॥६.५॥
स्वर रहित मन्त्र
यदा प्राणो अभ्यवर्षीद्वर्षेण पृथिवीं महीम्। पशवस्तत्प्र मोदन्ते महो वै नो भविष्यति ॥
स्वर रहित पद पाठयदा । प्राण: । अभिऽअवर्षीत् । वर्षेण । पृथिवीम् । महीम् । पशव: । तत् । प्र । मोदन्ते । मह: । वै । न: । भविष्यति ॥६.५॥
अथर्ववेद - काण्ड » 11; सूक्त » 4; मन्त्र » 5
পদার্থ -
য়দা প্রাণো অভ্যবর্ষীদ্বর্ষেণ পৃথিবীং মহীম্।
পশবস্তৎ প্র মোদন্তে মহো বৈ নো ভবিষ্যতি ।।৪৯।।
(অথর্ব ১১।৪।৫)
পদার্থঃ (য়দা) যখন (প্রাণঃ) জীবনদাতা পরমেশ্বর (বর্ষেণ) বর্ষা দ্বারা (মহীম্ পৃথিবীম্) বিস্তীর্ণ পৃথিবীকে (অভ্যবর্ষীৎ) সিক্ত করে, (তৎ) তখন (পশবঃ) জীবমাত্র (প্র মোদন্তে) আনন্দিত হয় এই ভেবে- (নঃ) আমাদের (মহঃ বৈ ভবিষ্যতি) এখন অনেক লাভ হবে।
ভাবার্থ -
ভাবার্থঃ প্রাণিমাত্রের জীবনদাতা পরমেশ্বর যখন বর্ষা দ্বারা পৃথিবীকে সিক্ত করেন, তখন মনুষ্যাদি প্রাণী আনন্দিত হয় এই ভেবে যে, এই বর্ষার ফলে এখন প্রচুর ফল-ফুল-অন্ন উৎপন্ন হবে ।।৪৯।।
इस भाष्य को एडिट करें