English
यजुर्वेद - अध्याय 31/ मन्त्र 21
ऋषिः - उत्तरनारायण ऋषिः
देवता - विश्वेदेवा देवताः
छन्दः - अनुष्टुप्
स्वरः - धैवतः
2
रु॒चं ब्रा॒ह्मं ज॒नय॑न्तो दे॒वाऽअग्रे॒ तद॑ब्रुवन्।यस्त्वै॒वं ब्रा॑ह्म॒णो वि॒द्यात् तस्य॑ दे॒वाऽअ॑स॒न् वशे॑॥२१॥
स्वर सहित पद पाठरु॒चम्। ब्रा॒ह्मम्। ज॒नय॑न्तः। दे॒वाः। अग्रे॑। तत्। अ॒ब्रु॒व॒न् ॥ यः। त्वा॒। ए॒वम्। ब्रा॒ह्म॒णः। वि॒द्यात्। तस्य॑। दे॒वाः। अ॒स॒न्। वशे॑ ॥२१ ॥
स्वर रहित मन्त्र
रुचम्ब्राह्म्यञ्जनयन्तो देवाऽअग्रे तदब्रुवन् । यस्त्वैवम्ब्राह्मणो विद्यात्तस्य देवा असन्वशे ॥
स्वर रहित पद पाठ
रुचम्। ब्राह्मम्। जनयन्तः। देवाः। अग्रे। तत्। अब्रुवन्॥ यः। त्वा। एवम्। ब्राह्मणः। विद्यात्। तस्य। देवाः। असन्। वशे॥२१॥
পদার্থ -
রুচং ব্রাহ্মং জনয়ন্তো দেবা অগ্রে তদব্রুবন্।
যস্ত্বৈবং ব্রাহ্মণো বিদ্যাত্তস্য দেবাঽঅসন্বশে।।৮২।।
(যজু ৩১।২১)
পদার্থঃ (দেবাঃ) বিদ্বান ব্যক্তি (ব্রাহ্মম্ রুচম্) ব্রহ্মসম্বন্ধীয় রুচিকারক জ্ঞানকান্তির (জনয়ন্তঃ) উপদেশ দ্বারা উৎপন্ন করে (অগ্রে) প্রথম (তৎ) সেই ব্রহ্মকেই (ত্বা) তোমাদের জন্য (অব্রুবন্) উপদেশ করেন। (যঃ) যিনি (ব্রাহ্মণঃ) ব্রহ্মজ্ঞানকে (এবম্) এভাবে (বিদ্যাৎ) প্রাপ্ত করেন, (তস্য) তাঁর (অসন্বশে) অধীনে (দেবাঃ) সমস্ত ইন্দ্রিয় সকল নিয়ন্ত্রিত থাকে।
ভাবার্থ -
ভাবার্থঃ ব্রহ্মজ্ঞানই সকল আনন্দের দাতা এবং রুচি বৃদ্ধিকারী। সেই ব্রহ্মজ্ঞানী বিদ্বানগণ অন্য মনুষ্যকে উপদেশ করে তাদের আনন্দিত করেন। যে মনুষ্য এই প্রকারে ব্রহ্মকে জানেন, ওই জ্ঞানী ব্যক্তির মন সহ সকল ইন্দ্রিয় তাঁর বশে থাকে।। ৮২।।
इस भाष्य को एडिट करें
Acknowledgment
Book Scanning By:
Sri Durga Prasad Agarwal
Typing By:
N/A
Conversion to Unicode/OCR By:
Dr. Naresh Kumar Dhiman (Chair Professor, MDS University, Ajmer)
Donation for Typing/OCR By:
N/A
First Proofing By:
Acharya Chandra Dutta Sharma
Second Proofing By:
Pending
Third Proofing By:
Pending
Donation for Proofing By:
N/A
Databasing By:
Sri Jitendra Bansal
Websiting By:
Sri Raj Kumar Arya
Donation For Websiting By:
N/A
Co-ordination By:
Sri Virendra Agarwal