Loading...

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • यजुर्वेद - अध्याय 31/ मन्त्र 17
    ऋषिः - उत्तरनारायण ऋषिः देवता - आदित्यो देवता छन्दः - भुरिक् त्रिष्टुप् स्वरः - धैवतः
    2

    अ॒द्भ्यः सम्भृ॑तः पृथि॒व्यै रसा॑च्च वि॒श्वक॑र्मणः॒ सम॑वर्त्त॒ताग्रे॑।तस्य॒ त्वष्टा॑ वि॒दध॑द् रू॒पमे॑ति॒ तन्मर्त्य॑स्य देव॒त्वमा॒जान॒मग्रे॑॥१७॥

    स्वर सहित पद पाठ

    अ॒द्भ्य इत्य॒त्ऽभ्यः। सम्भृ॑त॒ इति॑ सम्ऽभृ॑तः। पृ॒थि॒व्यै। रसा॑त्। च॒। वि॒श्वक॑र्मण॒ इति॑ वि॒श्वऽक॑र्मणः। सम्। अ॒व॒र्त्त॒त॒। अग्रे॑ ॥ तस्य॑। त्वष्टा॑। विदध॑दिति॑ वि॒ऽदध॑त्। रू॒पम्। ए॒ति॒। तत्। मर्त्य॑स्य। दे॒व॒त्वमिति॑ देव॒ऽत्वम्। आ॒जान॒मित्या॒ऽजान॑म्। अग्रे॑ ॥१७ ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    अद्भ्यः सम्भृतः पृथिव्यै रसाच्च विश्वकर्मणः समवर्तताग्रे । तस्य त्वष्टा विदधद्रूपमेति तन्मर्त्यस्य देवत्वमाजानमग्रे ॥


    स्वर रहित पद पाठ

    अद्भय इत्यत्ऽभ्यः। सम्भृत इति सम्ऽभृतः। पृथिव्यै। रसात्। च। विश्वकर्मण इति विश्वऽकर्मणः। सम्। अवर्त्तत। अग्रे॥ तस्य। त्वष्टा। विदधदिति विऽदधत्। रूपम्। एति। तत्। मर्त्यस्य। देवत्वमिति देवऽत्वम्। आजानमित्याऽजानम्। अग्रे॥१७॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 31; मन्त्र » 17
    Acknowledgment

    পদার্থ -

    অদ্ভ্যঃ সম্ভৃতঃ পৃথিবৈ রসাশ্চ বিশ্বকর্মণঃ সমবর্ততাগ্রে।

    তস্য ত্বষ্টা বিদধদ্রূপমেতি তন্মর্ত্যস্য দেবত্বমাজানমগ্রে।।৭৮।।

    (যজু ৩১।১৭)

    পদার্থঃ ঈশ্বর (অদ্ভ্যঃ) তরল হতে উদ্ভূত করেছেন (পৃথিবৈ) পৃথিবী, জগত (সম্ভৃতঃ) এবং তরল দ্বারা পুষ্ট করেছেন শরীরকে। (বিশ্বকর্মণঃ) সমস্ত সংসারের নির্মাতা জগৎপতির (রসাৎ) প্রেরিত আদিরসরূপ শক্তি  দ্বারা (অগ্রে) আদিতে ব্রহ্মা- (সম্ অবর্তত) উৎপন্ন হয়েছিল। (ত্বষ্টা) সেই বিধাতাই (তস্য) জগতের (রূপম্) রূপকে (বিদধৎ) বিধান করেছিলেন (অগ্রে) তাঁর কর্তৃক আদি সেই (মর্তস্য) মনুষ্য (আজানাম্) জন্ম হতেই (দেবত্বম্) দেবত্ব (এতি) প্রাপ্ত হয়।

     

    ভাবার্থ -

    ভাবার্থঃ অত্যন্ত বিজ্ঞানসম্মত এই মন্ত্রে পরমেশ্বর আমাদের জ্ঞান দিচ্ছেন যে, জগতের শুরু হয় তরল অবস্থা হতে, আমাদের শরীরও এই তরল হতেই পুষ্ট হয়। জগতের নির্মাতা পরমেশ্বরই এই জগতের রূপনির্মাতা। তিনিই প্রথম দেবত্ব প্রাপ্ত মানব ঋষিদের সৃজন করেছিলেন। ।৭৮।।

     

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top