English
यजुर्वेद - अध्याय 31/ मन्त्र 18
ऋषिः - उत्तरनारायण ऋषिः
देवता - आदित्यो देवता
छन्दः - निचृत्त्रिष्टुप्
स्वरः - धैवतः
2
वेदा॒हमे॒तं पुरु॑षं म॒हान्त॑मादि॒त्यव॑र्णं॒ तम॑सः प॒रस्ता॑त्।तमे॒व वि॑दि॒त्वाति॑ मृ॒त्युमे॑ति॒ नान्यः पन्था॑ विद्य॒तेऽय॑नाय॥१८॥
स्वर सहित पद पाठवेद॑। अ॒हम्। ए॒तम्। पुरु॑षम्। म॒हान्त॑म्। आ॒दि॒त्यव॑र्ण॒मित्या॑दि॒त्यऽव॑र्णम्। तम॑सः। प॒रस्ता॑त् ॥ तम्। ए॒व। वि॒दि॒त्वा। अति॑। मृ॒त्युम्। ए॒ति॒। न। अ॒न्यः। पन्थाः॑। वि॒द्य॒ते॒। अय॑नाय ॥१८ ॥
स्वर रहित मन्त्र
वेदाहमेतम्पुरुषम्महान्तमादित्यवर्णन्तमसः परस्तात् । तमेव विदित्वाति मृत्युमेति नान्यः पन्था विद्यतेयनाय ॥
स्वर रहित पद पाठ
वेद। अहम्। एतम्। पुरुषम्। महान्तम्। आदित्यवर्णमित्यादित्यऽवर्णम्। तमसः। परस्तात्॥ तम्। एव। विदित्वा। अति। मृत्युम्। एति। न। अन्यः। पन्थाः। विद्यते। अयनाय॥१८॥
विषय - विद्वानाने जिज्ञासूला कोणता उपदेश करावा, याविषयी -
शब्दार्थ -
शब्दार्थ - हे जिज्ञासू मनुष्या, (अहम्) मी (एक ब्रह्मज्ञानी उपासक) (एतम्) पूर्वीच्या अनेक मंत्रात वर्णित केलेल्या (महान्तम्) अत्यंत गुणवान आणि (अदित्यवर्णम्) सूर्याप्रमाणे प्रकाशरूप तसेच (तमसः) अंधकारापासून अथवा अज्ञानापासून (परस्तात्) पृथक वा दूर असलेल्या (पुरूषम्) स्वरूपेण सर्वत्र व्यापक पूर्ण परमेश्‍वराला (वेद) जाणतो (तम्, एव) त्याच ईश्‍वराला (विदित्वा) जाणून घेऊन तुम्ही (मृत्युम्) दुःखदायी मृत्यूला (अति, एति) टाळून जाऊ शकता, पण (अन्यः) या ईश्‍वरोपासना व्यतिरिक्त अन्य कोणताही (पन्थाः) मार्ग वा उपाय (अयनाय) आपल्या अभीष्ट स्थानापर्यंत म्हणजे मोक्षापर्यंत (न विघते) नाही (हे लक्षात घ्या, म्हणून मोक्षप्रापतीसाठी ईश्‍वरोपासनेचा आश्रय घ्या ॥18॥
भावार्थ - भावार्थ - जर मनुष्याला या लोकी व परलोकी सुखाची कामना असेल, तर त्याने सर्वांहून महान, स्वयंप्रकाश आणि आनंदस्वरूप परमेश्‍वराला यथार्थपणे जाणावे. तो सर्वज्ञानी अज्ञानापासून सर्वदा मुक्त आहे. त्याचे ज्ञान झाल्यानंतर मरण आदी अपार दुःखसागराला पार करता येते. मृत्युपासून पृथक होण्याचा हा (ईश्‍वरोपासना) एकमेव सुखदायी मार्ग आहे. मनुष्याकरिता मोक्षप्राप्तीचा याहून भिन्न असा कोणताही मार्ग नाही. ॥18॥
इस भाष्य को एडिट करेंAcknowledgment
Book Scanning By:
Sri Durga Prasad Agarwal
Typing By:
N/A
Conversion to Unicode/OCR By:
Dr. Naresh Kumar Dhiman (Chair Professor, MDS University, Ajmer)
Donation for Typing/OCR By:
N/A
First Proofing By:
Acharya Chandra Dutta Sharma
Second Proofing By:
Pending
Third Proofing By:
Pending
Donation for Proofing By:
N/A
Databasing By:
Sri Jitendra Bansal
Websiting By:
Sri Raj Kumar Arya
Donation For Websiting By:
N/A
Co-ordination By:
Sri Virendra Agarwal