English
अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 17/ मन्त्र 4
वयो॒ न वृ॒क्षं सु॑पला॒शमास॑द॒न्त्सोमा॑स॒ इन्द्रं॑ म॒न्दिन॑श्चमू॒षदः॑। प्रैषा॒मनी॑कं॒ शव॑सा॒ दवि॑द्युतद्वि॒दत्स्वर्मन॑वे॒ ज्योति॒रार्य॑म् ॥
स्वर सहित पद पाठवय॑: । न । वृ॒क्षम् । सु॒ऽप॒ला॒शम् । आ । अ॒स॒द॒न् । सोमा॑स: । इन्द्र॑म् । म॒न्दिन॑: । च॒मू॒ऽसद॑: ॥ प्र । ए॒षा॒म् । अनी॑कम् । शव॑सा । दवि॑द्युतत् । वि॒दत् । स्व॑: । मन॑वे । ज्योति॑: । आर्यम् ॥१७.४॥
स्वर रहित मन्त्र
वयो न वृक्षं सुपलाशमासदन्त्सोमास इन्द्रं मन्दिनश्चमूषदः। प्रैषामनीकं शवसा दविद्युतद्विदत्स्वर्मनवे ज्योतिरार्यम् ॥
स्वर रहित पद पाठवय: । न । वृक्षम् । सुऽपलाशम् । आ । असदन् । सोमास: । इन्द्रम् । मन्दिन: । चमूऽसद: ॥ प्र । एषाम् । अनीकम् । शवसा । दविद्युतत् । विदत् । स्व: । मनवे । ज्योति: । आर्यम् ॥१७.४॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 17; मन्त्र » 4
मन्त्र विषय - রাজপ্রজাকর্তব্যোপদেশঃ
भाषार्थ -
(বয়ঃ ন) যেভাবে সুন্দর পক্ষীগণ (সুপলাশম্) সুন্দর পাতাযুক্ত (বৃক্ষম্) বৃক্ষকে, [তেমনই] (মন্দিনঃ) আনন্দ প্রদানকারী, (চমূষদঃ) সেনাবাহিনীতে বর্তমান (সোমাসঃ) ঐশ্বর্যবান পুরুষ (ইন্দ্রম্) ইন্দ্র [মহাপ্রতাপী সেনাপতি]কে (আ সদন্) এসে প্রাপ্ত হয়েছে। (শবসা) বলপূর্বক (এষাম্) এই [ঐশ্বর্যবানদের] (দবিদ্যুতৎ) অত্যন্ত চমকপ্রদ (অনীকম্) সেনাদল (মনবে) মনুষ্যদের জন্য (আর্যম্) উত্তম (স্বঃ) সুখ ও (জ্যোতিঃ) তেজ (প্র) উত্তমরূপে (বিদৎ) প্রাপ্ত করেছে।।৪।।
भावार्थ - পাখি যেমন সুন্দর ফল, পুষ্প ও ছায়াপ্রদায়ী বৃক্ষে বসে থাকে, তেমনই তীক্ষ্ণ অস্ত্রধারী ধৈর্যবান বীরগণ মহাপ্রতাপী রাজার আশ্রয় নিয়ে/গ্রহণ করে প্রজাদের সুখ প্রদান করে ও আলোর পথ উন্মুক্ত করে ।।৪।।
इस भाष्य को एडिट करें