अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 21/ मन्त्र 4
ए॒भिर्द्युभि॑र्सु॒मना॑ ए॒भिरिन्दु॑भिर्निरुन्धा॒नो अम॑तिं॒ गोभि॑र॒श्विना॑। इन्द्रे॑ण॒ दस्युं॑ द॒रय॑न्त॒ इन्दु॑भिर्यु॒तद्वे॑षसः समि॒षा र॑भेमहि ॥
स्वर सहित पद पाठए॒भि: । द्युऽभि॑: । सु॒ऽमना॑ । ए॒भि: । इन्दु॑ऽभि: । नि॒ऽरु॒न्धा॒न: । अम॑तिम् । गोभि॑: । अ॒श्विना॑ ॥ इन्द्रे॑ण । दस्यु॑म् । दु॒रय॑न्त: । इन्दु॑ऽभि: । यु॒तऽद्वे॑षस: । सम् । इ॒षा । र॒भे॒म॒हि॒ ॥२१.४॥
स्वर रहित मन्त्र
एभिर्द्युभिर्सुमना एभिरिन्दुभिर्निरुन्धानो अमतिं गोभिरश्विना। इन्द्रेण दस्युं दरयन्त इन्दुभिर्युतद्वेषसः समिषा रभेमहि ॥
स्वर रहित पद पाठएभि: । द्युऽभि: । सुऽमना । एभि: । इन्दुऽभि: । निऽरुन्धान: । अमतिम् । गोभि: । अश्विना ॥ इन्द्रेण । दस्युम् । दुरयन्त: । इन्दुऽभि: । युतऽद्वेषस: । सम् । इषा । रभेमहि ॥२१.४॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 21; मन्त्र » 4
मन्त्र विषय - মনুষ্যকর্তব্যোপদেশঃ
भाषार्थ -
(এভিঃ) এই (দ্যুভিঃ) তেজসমূহ এবং (এভিঃ) এই (ইন্দুভিঃ) ঐশ্বর্যসমূহ দ্বারা (সুমনাঃ) প্রসন্নচিত্ত, এবং (গোভিঃ) গো-আদি এবং (অশ্বিনা) ঘোড়াসমূহ দ্বারা (অমতিম্) দারিদ্রতা (নিরুন্ধানঃ) প্রতিরোধকারী হলেন তিনি। (ইন্দ্রেণ) সেই ইন্দ্রের [ঐশ্বর্যবান রাজার] সহিত (ইন্দুভিঃ) ঐশ্বর্যসমূহ দ্বারা (দস্যুম্) ডাকাতদের (দরয়ন্তঃ) বিদীর্ণকারী ও (যুতদ্বেষসঃ) দ্বেষরহিত আমরা (ইষা) যেন অন্নের সহিত (সং রভেমহি) সংযুক্ত হই।।৪।।
भावार्थ - তেজস্বী, পরম ঐশ্বর্যবান্, ন্যায়কারী রাজার সুনীতি দ্বারা দুরাচারীদের নাশ হয়ে প্রজাদের ধনসম্পদ বৃদ্ধি পায়।।৪।।
इस भाष्य को एडिट करें