English
अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 21/ मन्त्र 10
त्वमा॑विथ सु॒श्रव॑सं॒ तवो॒तिभि॒स्तव॒ त्राम॑भिरिन्द्र॒ तूर्व॑याणम्। त्वम॑स्मै॒ कुत्स॑मतिथि॒ग्वमा॒युं म॒हे राज्ञे॒ यूने॑ अरन्धनायः ॥
स्वर सहित पद पाठत्वम् । आ॒वि॒थ॒ । सु॒ऽअव॑सम् । तव॑ । ऊ॒तिऽभि॑: । तव॑ । त्राम॑भि: । इ॒न्द्र॒ । तूर्व॑याणम् ॥ त्वम् । अ॒स्मै॒ । कुत्स॑म् । अ॒ति॒थि॒ऽग्वम् । आ॒युम् । म॒हे । राज्ञे॑ । यूने॑ । अ॒र॒न्ध॒ना॒य॒: ॥२१.१०॥
स्वर रहित मन्त्र
त्वमाविथ सुश्रवसं तवोतिभिस्तव त्रामभिरिन्द्र तूर्वयाणम्। त्वमस्मै कुत्समतिथिग्वमायुं महे राज्ञे यूने अरन्धनायः ॥
स्वर रहित पद पाठत्वम् । आविथ । सुऽअवसम् । तव । ऊतिऽभि: । तव । त्रामभि: । इन्द्र । तूर्वयाणम् ॥ त्वम् । अस्मै । कुत्सम् । अतिथिऽग्वम् । आयुम् । महे । राज्ञे । यूने । अरन्धनाय: ॥२१.१०॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 21; मन्त्र » 10
मन्त्र विषय - মনুষ্যকর্তব্যোপদেশঃ
भाषार्थ -
(ইন্দ্র) হে ইন্দ্র! [ঐশ্বর্যবান্ সেনাপতি] (ত্বম) তুমি (সুশ্রবসম্) সুবৃহৎ কীর্তিমান, (তূর্বয়াণম্) শত্রুদের বিনাশকারী সাহসীদের সঞ্চালক/পরিচালক বীরকে (তব) নিজের (ঊতিভিঃ) রক্ষার সহিত এবং (তব) নিজের (ত্রামভিঃ) পালন-সাধনের দ্বারা (আবিথ) রক্ষা করেছো। (ত্বম) তুমি (অস্মৈ) এই (মহে) পূজনীয় (যুনে) স্বভাব দ্বারা বলবান (রাজ্ঞে) রাজার জন্য (কুত্সম্) সঙ্গতিশীল ঋষি, (অতিথিগ্বম্) অতিথিদের প্রাপ্তব্য/প্রাপ্তিযোগ্য (আয়ুম্) জীবন্ত মনুষ্যদের সাথে (অরন্ধনায়ঃ) ধনীর ন্যায় আচরণ করো।।১০।।
भावार्थ - রাজপুরুষ সেনাপতিগণ নিজেদের রাজাকে রক্ষা করার জন্য যুদ্ধপণ্ডিত উপকারী বীরদের সর্বদা রক্ষা করুক।।১০।।
इस भाष्य को एडिट करें