English
अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 21/ मन्त्र 5
समि॑न्द्र रा॒या समि॒षा र॑भेमहि॒ सं वाजे॑भिः पुरुश्च॒न्द्रैर॒भिद्यु॑भिः। सं दे॒व्या प्रम॑त्या वी॒रशु॑ष्मया गोअग्र॒याश्वा॑वत्या रभेमहि ॥
स्वर सहित पद पाठसम् । इ॒न्द्र॒ । रा॒या । सम् । इ॒षा । र॒भे॒म॒हि॒ । सम् । वाजे॑भि: । पु॒रु॒ऽच॒न्द्रै: । अ॒भिद्यु॑ऽभि: ॥ सम् । दे॒व्या । प्रऽम॑त्या । वी॒रशु॑ष्मया । गोऽअ॑ग्रया । अश्व॑ऽवत्या । र॒भे॒म॒हि॒ ॥२१.५॥
स्वर रहित मन्त्र
समिन्द्र राया समिषा रभेमहि सं वाजेभिः पुरुश्चन्द्रैरभिद्युभिः। सं देव्या प्रमत्या वीरशुष्मया गोअग्रयाश्वावत्या रभेमहि ॥
स्वर रहित पद पाठसम् । इन्द्र । राया । सम् । इषा । रभेमहि । सम् । वाजेभि: । पुरुऽचन्द्रै: । अभिद्युऽभि: ॥ सम् । देव्या । प्रऽमत्या । वीरशुष्मया । गोऽअग्रया । अश्वऽवत्या । रभेमहि ॥२१.५॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 21; मन्त्र » 5
मन्त्र विषय - মনুষ্যকর্তব্যোপদেশঃ
भाषार्थ -
(ইন্দ্র) হে ইন্দ্র! [ঐশ্বর্যবান্ রাজা বা পরমাত্মা] আমরা যেন (রায়া) সম্পত্তির সহিত (সম্) সংযুক্ত, (ইষা) অন্নের সহিত (সম্) সংযুক্ত এবং (পুরুশ্চন্দ্রৈঃ) বহুসুবর্ণাদিযুক্ত তথা (অভিদ্যুভিঃ) সকল ক্ষেত্রে ব্যবহারযোগ্য (বাজেভিঃ) বিজ্ঞানসমূহ [বা বল] দ্বারা (সং রভেমহি) সংযুক্ত হই। এবং (দেব্যা) দিব্য গুণযুক্ত, (বীরশুষ্ময়া) বীরদের বল প্রদানকারী, (গো অগ্রয়া) শ্রেষ্ঠ গৌ বা দেশযুক্ত এবং (অশ্ববত্যা) বেগযুক্ত অশ্বসম্পন্ন (প্রমত্যা) উত্তম বুদ্ধির সাথে যেন (সংরভেমহি) আমরা সংযুক্ত হই।।৫।।
भावार्थ - মনুষ্য পরমেশ্বরের ভক্তি ও ন্যায়শীল রাজার সুনীতি দ্বারা বিজ্ঞানী ও বলবান হয়ে শ্রেষ্ঠ বুদ্ধির সহিত উন্নতি করুক।।৫।।
इस भाष्य को एडिट करें