Loading...
अथर्ववेद > काण्ड 20 > सूक्त 91

काण्ड के आधार पर मन्त्र चुनें

  • अथर्ववेद का मुख्य पृष्ठ
  • अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 91/ मन्त्र 6
    सूक्त - अयास्यः देवता - बृहस्पतिः छन्दः - त्रिष्टुप् सूक्तम् - सूक्त-९१

    इन्द्रो॑ व॒लं र॑क्षि॒तारं॒ दुघा॑नां क॒रेणे॑व॒ वि च॑कर्ता॒ रवे॑ण। स्वेदा॑ञ्जिभिरा॒शिर॑मि॒च्छमा॒नोऽरो॑दयत्प॒णिमा गा अ॑मुष्णात् ॥

    स्वर सहित पद पाठ

    इन्द्र॑: । व॒लम् । र॒क्षि॒तार॑म् । दुघा॑नाम् । क॒रेण॑ऽइव । वि । च॒क॒र्त॒ । रवे॑ण ॥ स्वेदा॑ञ्जिऽभि: । आ॒ऽशिर॑म् । इ॒च्छमान: । अरो॑दयत् । प॒णिम् । आ । गा: । अ॒मु॒ष्णा॒त् ॥९१.६॥


    स्वर रहित मन्त्र

    इन्द्रो वलं रक्षितारं दुघानां करेणेव वि चकर्ता रवेण। स्वेदाञ्जिभिराशिरमिच्छमानोऽरोदयत्पणिमा गा अमुष्णात् ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    इन्द्र: । वलम् । रक्षितारम् । दुघानाम् । करेणऽइव । वि । चकर्त । रवेण ॥ स्वेदाञ्जिऽभि: । आऽशिरम् । इच्छमान: । अरोदयत् । पणिम् । आ । गा: । अमुष्णात् ॥९१.६॥

    अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 91; मन्त्र » 6

    भाषार्थ -
    (ইন্দ্রঃ) ইন্দ্র [পরম ঐশ্বর্যবান্ পরমেশ্বর] (দুঘানাম্) সমগ্র পূর্তিসমূহের (রক্ষিতারম্) রক্ষক [প্রতিরোধকারী] যেভাবে (বলম্) হিংসুককে [বিঘ্নকে] (করেণ ইব) হস্ত দ্বারা যেমন, তেমনই (রবেণ) নিজ শব্দ [বেদের] মাধ্যমে (বি চকর্ত) ছিন্ন করেছেন এবং (স্বেদাঞ্জিভিঃ) মোক্ষ প্রকটকারী ব্যবহার দ্বারা (আশিরম্) পরিপক্বতা (ইচ্ছমানঃ) অভিলাষী তিনি (পণিম্) কদাচারী পুরুষকে (অরোদয়ৎ) রোদন করিয়েছেন এবং (গাঃ) প্রকাশ-কে [কদাচারী পুরুষ থেকে] (আ) সর্বতোভাবে (অমুষ্ণাৎ) ছিনিয়ে নিয়েছেন ॥৬॥

    भावार्थ - এখানে (ইন্দ্র) শব্দ (বৃহস্পতি) অর্থাৎ পরমাত্মা বাচক । পরমাত্মা বেদ দ্বারা মোক্ষমার্গের বার্তা দিয়ে সুখ-সমৃদ্ধি প্রতিরোধী বিঘ্ন সমূহ দূর করেন এবং অধর্মী পাপীদের ঘোর অন্ধকারে নিক্ষেপ করেন ॥৬॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top