Loading...

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • यजुर्वेद - अध्याय 10/ मन्त्र 8
    ऋषिः - वरुण ऋषिः देवता - यजमानो देवता छन्दः - कृति, स्वरः - निषादः
    17

    क्ष॒त्रस्योल्ब॑मसि क्ष॒त्रस्य॑ ज॒राय्व॑सि क्ष॒त्रस्य॒ योनि॑रसि क्ष॒त्रस्य॒ नाभि॑र॒सीन्द्र॑स्य॒ वार्त्रघ्नमसि मि॒त्रस्या॑सि॒ वरु॑णस्यासि॒ त्वया॒यं वृ॒त्रं व॑धेत्। दृ॒वासि॑ रु॒जासि॑ क्षु॒मासि॑। पा॒तैनं॒ प्राञ्चं॑ पा॒तैनं॒ प्र॒त्यञ्चं॑ पा॒तैनं॑ ति॒र्यञ्चं॑ दि॒ग्भ्यः पा॑त॥८॥

    स्वर सहित पद पाठ

    क्ष॒त्रस्य॑। उल्ब॑म्। अ॒सि॒। क्ष॒त्रस्य॑। ज॒रायु॑। अ॒सि॒। क्ष॒त्रस्य॑। योनिः॑। अ॒सि॒। क्ष॒त्रस्य॑। नाभिः॑। अ॒सि॒। इन्द्र॑स्य। वार्त्र॑घ्न॒मिति वार्त्र॑ऽघ्नम्। अ॒सि॒। मि॒त्रस्य॑। अ॒सि॒। वरु॑णस्य। अ॒सि॒। त्वया॑। अ॒यम्। वृ॒त्रम्। व॒धे॒त्। दृ॒वा। अ॒सि॒। रु॒जा। अ॒सि॒। क्षु॒मा। अ॒सि॒। पा॒त। ए॒न॒म्। प्राञ्च॑म्। पा॒त। ए॒न॒म्। प्र॒त्यञ्च॑म्। पा॒त। ए॒न॒म्। ति॒र्यञ्च॑म्। दि॒ग्भ्य इति॑ दि॒क्ऽभ्यः पा॒त॒ ॥८॥


    स्वर रहित मन्त्र

    क्षत्रस्योल्वमसि क्षत्रस्य जराय्वसि क्षत्रस्य योनिरसि क्षत्रस्य नाभिरसीन्द्रस्य वात्रघ्नमसी मित्रस्यासि वरुणस्यासि त्वयायँवृत्रँवधेत् । दृवासि रुजासि क्षुमासि । पातैनम्प्राञ्चम्पातैनम्प्रत्यञ्चम्पातैन्तिर्यञ्चन्दिग्भ्यः पात ॥


    स्वर रहित पद पाठ

    क्षत्रस्य। उल्बम्। असि। क्षत्रस्य। जरायु। असि। क्षत्रस्य। योनिः। असि। क्षत्रस्य। नाभिः। असि। इन्द्रस्य। वार्त्रघ्नमिति वार्त्रऽघ्नम्। असि। मित्रस्य। असि। वरुणस्य। असि। त्वया। अयम्। वृत्रम्। वधेत्। दृवा। असि। रुजा। असि। क्षुमा। असि। पात। एनम्। प्राञ्चम्। पात। एनम्। प्रत्यञ्चम्। पात। एनम्। तिर्यञ्चम्। दिग्भ्य इति दिक्ऽभ्यः पात॥८॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 10; मन्त्र » 8
    Acknowledgment

    पदार्थ -
    পদার্থঃ- হে রাজন্ ! আপনি (ক্ষত্রস্য) স্বীয় রাজকুলে (উল্বম্) বলবান (অসি) হন্ । (ক্ষত্রস্য) ক্ষত্রিয় পুরুষকে (জরায়ু) বৃদ্ধাবস্থা প্রদানকারী (অসি) হন । (ক্ষত্রস্য) রাজ্যের (য়োনিঃ) নিমিত্ত (অসি) হন । (ক্ষত্রস্য) রাজ্যের (নাভিঃ) ব্যবস্থাপক (অসি) হন । (ইন্দ্রস্থ) সূর্য্যের (বার্ত্রঘ্নম্) মেঘের নাশকারীর সমান কমকর্ত্তা (অসি) হন্ । (মিত্রস্য) মিত্রের মিত্র (অসি) হন (বরুণস্য) শ্রেষ্ঠ পুরুষদিগের সহ শ্রেষ্ঠ (অসি) হন্, (দৃবা) শত্রুদেরকে বিদীর্ণকারী (অসি) হন্ । (রুজা) শত্রুদিগের রোগাতুরকারক (অসি) হন্ এবং (ক্ষুমা) সত্যের উপদেশকারী (অসি) হন্ । (অয়ম্) এই বীরপুরুষ (ত্বয়া) আপনি রাজা সহ (বৃত্রম্) মেঘ সমান ন্যায় লুক্কায়িতকারী শত্রুকে (বধেৎ) বধ করেন । (এনম্) এই (প্রাঞ্চম্) প্রথম ব্যবস্থাকারী (এনম্) রাজপুরুষের তোমরা (দিগ্ভ্যঃ) সমস্ত দিক হইতে (পাত) রক্ষা কর, এই (তির্য়্যঞ্চম্) তির্য্যক দন্ডায়মান (এনম্) রাজপুরুষের (পাত) রক্ষা কর ॥ ৮ ॥

    भावार्थ - ভাবার্থঃ- যে কন্যা ও পুত্র, স্ত্রীও পুরুষ সকলের মধ্যে বিদ্যা বৃদ্ধিকারী কর্ম, উহাই রাজ্যের বৃদ্ধি কারী, শত্রুদের বিনাশকারী এবং ধর্মাদির প্রবৃত্তিকারী হইয়া থাকে । এই কর্ম দ্বারা সব কালও সব দিকে রক্ষা হয় ॥ ৮ ॥

    मन्त्र (बांग्ला) - ক্ষ॒ত্রস্যোল্ব॑মসি ক্ষ॒ত্রস্য॑ জ॒রায়্ব॑সি ক্ষ॒ত্রস্য॒ য়োনি॑রসি ক্ষ॒ত্রস্য॒ নাভি॑র॒সীন্দ্র॑স্য॒ বার্ত্র॑ঘ্নমসি মি॒ত্রস্যা॑সি॒ বর॑ুণস্যাসি॒ ত্বয়া॒য়ং বৃ॒ত্রং ব॑ধেৎ । দৃ॒বাসি॑ রু॒জাসি॑ ক্ষু॒মাসি॑ । পা॒তৈনং॒ প্রাঞ্চং॑ পা॒তৈনং॒ প্র॒ত্যঞ্চং॑ পা॒তৈনং॑ তি॒র্য়ঞ্চং॑ দি॒গ্ভ্যঃ পা॑ত ॥ ৮ ॥

    ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - ক্ষত্রস্যেত্যস্য বরুণ ঋষিঃ । য়জমানো দেবতা । কৃতিশ্ছন্দঃ ।
    নিষাদঃ স্বরঃ ॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top