Loading...
Close
VedicScriptures VedicScriptures
English
साइडबार
यजुर्वेद अध्याय - 8
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
    • यजुर्वेद - अध्याय 8/ मन्त्र 9
    ऋषिः - भरद्वाज ऋषिः देवता - गृहपतयो विश्वेदेवा देवताः छन्दः - प्राजापत्या गायत्री,आर्षी उष्णिक्,स्वराट आर्षी पङ्क्ति, स्वरः - पञ्चमः
    इस मन्त्र को एडिट करें
    9

    उ॒प॒या॒मगृ॑हीतोऽसि॒ बृह॒स्पति॑सुतस्य देव सोम त॒ऽइन्दो॑रिन्द्रि॒याव॑तः॒ पत्नी॑वतो॒ ग्रहाँ॑२ऽऋध्यासम्। अ॒हं प॒रस्ता॑द॒हम॒वस्ताद् यद॒न्तरि॑क्षं॒ तदु॑ मे पि॒ताभू॑त्। अ॒हꣳ सूर्य॑मुभ॒यतो॑ ददर्शा॒हं दे॒वानां॑ पर॒मं गुहा॒ यत्॥९॥

    स्वर सहित पद पाठ

    उ॒प॒या॒मगृ॑हीत॒ इत्यु॑पया॒मगृ॑हीतः। अ॒सि॒। बृह॒स्पति॑सुत॒स्येति॒ बृह॒स्पति॑ऽसुतस्य। दे॒व॒। सो॒म॒। ते॒। इन्दोः॑। इ॒न्द्रि॒याव॑तः। इ॒न्द्रि॒यव॑त॒ इती॑न्द्रि॒यऽव॑तः। पत्नी॑वत॒ इति॒ पत्नी॑ऽवतः। ग्रहा॑न्। ऋ॒ध्या॒स॒म्। अ॒हम्। प॒रस्ता॑त्। अ॒हम्। अ॒वस्ता॑त्। यत्। अ॒न्तरिक्ष॑म्। तत्। ऊँ॒ऽइत्यूँ॑। मे॒। पि॒ता। अ॒भू॒त्। अ॒हम्। सू॑र्य्यम्। उ॒भ॒यतः॑। द॒द॒र्श॒। अ॒हम्। दे॒वाना॑म्। प॒र॒मम्। गुहा॑। यत् ॥९॥

    स्वर रहित मन्त्र

    उपयामगृहीतो सि बृहस्पतिसुतस्य देव सोम त इन्दोरिन्द्रियावतं पत्नीवतो ग्रहाँ ऋध्यासम् । अहम्परस्तादहमवस्ताद्यदन्तरिक्षन्तदु मे पिताभूत् । अहँ सूर्यमुभयतो ददर्शाहन्देवानां परमङ्गुहा यत् ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    उपयामगृहीत इत्युपयामगृहीतः। असि। बृहस्पतिसुतस्येति बृहस्पतिऽसुतस्य। देव। सोम। ते। इन्दोः। इन्द्रियावतः। इन्द्रियवत इतीन्द्रियऽवतः। पत्नीवत इति पत्नीऽवतः। ग्रहान्। ऋध्यासम्। अहम्। परस्तात्। अहम्। अवस्तात्। यत्। अन्तरिक्षम्। तत्। ऊँऽइत्यूँ। मे। पिता। अभूत्। अहम्। सूर्य्यम्। उभयतः। ददर्श। अहम्। देवानाम्। परमम्। गुहा। यत्॥९॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 8; मन्त्र » 9
    Acknowledgment

    पदार्थ -
    পদার্থঃ- হে (সোম) ঐশ্বর্য্যসম্পন্ন (দেব) অতিমনোহর পতে ! আপনাকে আমি কুমারী (উপয়ামগৃহীতঃ) বিবাহ নিয়ম দ্বারা স্বীকার করিয়াছি সেই (ইন্দোঃ) সোমগুণ সম্পন্ন (ইন্দ্রিয়াবতঃ) বহু ধনযুক্ত এবং (পত্নীবতঃ) যজ্ঞসময়ে প্রশংসনীয় স্ত্রী গ্রহণকারী (বৃহস্পতিসুতস্য) এবং বৃহৎ বেদবাণী পালকের পুত্র (তে) আপনার গৃহ ও আত্মীয়-স্বজনদের প্রাপ্ত হইয়া আমি (পরস্তাৎ) পূর্বে ও (অবস্তাৎ) পশ্চাৎ সময়ে (ঋধ্যাসম্) সুখপূর্বক বৃদ্ধি পাইতে থাকি । (য়ৎ) যে (দেবানাম্) বিদ্বান্গণের (গুহা) বুদ্ধিতে স্থিত (অন্তরিক্ষম্) সত্যবিজ্ঞানকে আমি (এমি) প্রাপ্ত হইয়াছি তাহা আপনিও প্রাপ্ত হউন এবং যে (মেরা) আমার (পিতা) পালনকারী (অভূৎ) হয় (অহম্) আমি (উভয়তঃ) তাহার পূর্ব পশ্চাৎ সেই সব শিক্ষা-বিষয় দ্বারা যে (সূর্য়্যম্) চর অচরের আত্মা রূপ পরমেশ্বরকে (দদর্শ) দেখি তাহা আপনিও দেখুন ॥ ঌ ॥

    भावार्थ - ভাবার্থঃ- বিবাহের পূর্বে স্ত্রী-পুরুষ অনেক পরীক্ষা করিয়া নিজের সমান গুণ-কর্ম্ম-স্বভাব রূপ বল-আরোগ্য, পুুরুষার্থ এবং বিদ্যাযুক্ত হইয়া স্বয়ংবর বিধি দ্বারা বিবাহ করিয়া এমন প্রচেষ্টা করিবে যাহাতে ধর্ম্ম-অর্থ-কাম-মোক্ষ সিদ্ধি লাভ হয় । যাহার মাতা-পিতা বিদ্বান্ না হয় তাহাদের সন্তান উত্তম হইতে পারে না । অতএব, সম্যক্ ও পূর্ণ বিদ্যা গ্রহণ করিয়াই গৃহাশ্রমের আচরণ করিবে, ইহার পূর্বে নহে ॥ ঌ ॥

    मन्त्र (बांग्ला) - উ॒প॒য়া॒মগৃ॑হীতোऽসি॒ বৃহ॒স্পতি॑সুতস্য দেব সোম ত॒ऽইন্দো॑রিন্দ্রি॒য়াব॑তঃ॒ পত্নী॑বতো॒ গ্রহাঁ॑২ऽঋধ্যাসম্ । অ॒হং প॒রস্তা॑দ॒হম॒বস্তা॒দ্ য়দ॒ন্তরি॑ক্ষং॒ তদু॑ মে পি॒তাভূ॑ৎ । অ॒হꣳ সূর্য়॑মুভ॒য়তো॑ দদর্শা॒হং দে॒বানাং॑ পর॒মং গুহা॒ য়ৎ ॥ ঌ ॥

    ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - উপয়ামগৃহীতোऽসীত্যস্য ভরদ্বাজ ঋষিঃ । গৃহপতয়ো বিশ্বেদেবা দেবতাঃ ।
    আদ্যস্য প্রাজাপত্যা গায়ত্রী, বৃহস্পতিসুতস্যেতি মধ্যমস্যার্ষ্যুষ্ণিক্, অহমিত্যুত্তরস্য স্বরাডার্ষী পংক্তিশ্চ ছন্দাংসি ।
    ক্রমেণ ষড্জর্ষভপঞ্চমাঃ স্বরাঃ ॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top