अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 129/ मन्त्र 1
सूक्त -
देवता - प्रजापतिः
छन्दः - प्राजापत्या गायत्री
सूक्तम् - कुन्ताप सूक्त
ए॒ता अश्वा॒ आ प्ल॑वन्ते ॥
स्वर सहित पद पाठए॒ता: । अश्वा॒: । प्ल॑वन्ते ॥१२९.१॥
स्वर रहित मन्त्र
एता अश्वा आ प्लवन्ते ॥
स्वर रहित पद पाठएता: । अश्वा: । प्लवन्ते ॥१२९.१॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 129; मन्त्र » 1
विषय - प्रतीपम्
पदार्थ -
१. गतमन्त्र के अनुसार इन्द्रियों के शुद्ध होने पर (एता:) = ये (अश्वा:) = विविध विषयों में व्याप्त होनेवाली चित्तवृत्तियाँ (आ) = चारों ओर से (प्रतीपम्) = [inverted] अन्तर्मुखी हुई-हुई (प्लवन्ते) = गतिवाली होती हैं। अब ये चितवृत्तियों (प्रातिसुत्वनम्) = ब्रह्माण्ड के प्रत्येक पदार्थ को उत्पन्न करनेवाले प्रभु की ओर चलती हैं।
भावार्थ - इन्द्रियों के शुद्ध होने पर चित्तवृत्तियाँ अन्तर्मुखी होकर प्रभु की ओर चलती हैं।
इस भाष्य को एडिट करें