Loading...

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • यजुर्वेद - अध्याय 15/ मन्त्र 51
    ऋषिः - परमेष्ठी ऋषिः देवता - अग्निर्देवता छन्दः - स्वराडार्षी त्रिष्टुप् स्वरः - धैवतः
    0

    आ वा॒चो मध्य॑मरुहद् भुर॒ण्युर॒यम॒ग्निः सत्प॑ति॒श्चेकि॑तानः। पृ॒ष्ठे पृ॑थि॒व्या निहि॑तो॒ दवि॑द्युतदधस्प॒दं कृ॑णुतां॒ ये पृ॑त॒न्यवः॑॥५१॥

    स्वर सहित पद पाठ

    आ। वा॒चः। मध्य॑म्। अ॒रु॒ह॒त्। भु॒र॒ण्युः। अ॒यम्। अ॒ग्निः। सत्प॑ति॒रिति॒ सत्ऽप॑तिः। चेकि॑तानः। पृ॒ष्ठे। पृ॒थि॒व्याः। निहि॑त॒ इति॒ निऽहि॑तः। दवि॑द्युतत्। अ॒ध॒स्प॒दम्। अ॒धः॒प॒दमित्य॑धःऽप॒दम्। कृ॒णु॒ता॒म्। ये। पृ॒त॒न्यवः॑ ॥५१ ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    आ वाचो मध्यमरुहद्गुरण्युरयमग्निः सत्पतिश्चेकितानः । पृष्ठे पृथिव्या निहितो दविद्युतदधस्पदङ्कृणुताँये पृतन्यवः ॥


    स्वर रहित पद पाठ

    आ। वाचः। मध्यम्। अरुहत्। भुरण्युः। अयम्। अग्निः। सत्पतिरिति सत्ऽपतिः। चेकितानः। पृष्ठे। पृथिव्याः। निहित इति निऽहितः। दविद्युतत्। अधस्पदम्। अधःपदमित्यधःऽपदम्। कृणुताम्। ये। पृतन्यवः॥५१॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 15; मन्त्र » 51
    Acknowledgment

    भावार्थ -
    ( अयम् ) यह ( भुरण्युः ) प्रजा का भरण पोषण करने में समर्थ ( सत्पतिः ) सत्य का सत् जनों का पालक ( चेकितानः ) विद्वान् ( अग्नि ) अग्रणी राजा ( वाचः ) वाणी के वेदत्रयी के, अथवा राज्य की व्यवस्थाओं के ( मध्यम् ) मध्य स्थान, मध्यस्थ न्यायकर्त्ता पद को ( असहत् ) प्राप्त करें। और ( पृथिव्याः पृष्ठे ) पृथिवी, भूमि को पीठ पर ( निहित: ) स्थापित होकर सूर्य के समान ( दविद्युतत् ) सत्य का प्रकाश करे । और ( ये पृतन्यवः ) जो सेना द्वारा संग्राम या कलह करना चाहते हैं उनको ( अधः पदम् कृणुताम् ) नीचे स्थान पर गिरा दे । शत० ८।६।३।२० ॥

    ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - अग्निर्देवता । स्वराडार्षी त्रिष्टुप् । धैवतः ॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top