Loading...

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • यजुर्वेद - अध्याय 26/ मन्त्र 9
    ऋषिः - कुत्स ऋषिः देवता - वैश्वनरो देवता छन्दः - स्वराड् जगती स्वरः - निषादः
    2

    अ॒ग्निर्ऋषिः॒ पव॑मानः॒ पाञ्च॑जन्यः पु॒रोहि॑तः। तमी॑महे महाग॒यम्। उ॒प॒या॒मगृ॑हीतोऽस्य॒ग्नये॑ त्वा॒ वर्च॑सऽए॒ष ते॒ योनि॑र॒ग्नये॑ त्वा॒ वर्च॑से॥९॥

    स्वर सहित पद पाठ

    अ॒ग्निः। ऋषिः॑। पव॑मानः। पाञ्च॑जन्य॒ इति॒ पाञ्च॑ऽजन्यः। पु॒रोहि॑त॒ इति॑ पु॒रःऽहि॑तः। तम्। ई॒म॒हे॒। म॒हा॒ग॒यमिति॑ महाऽग॒यम्। उ॒प॒या॒मगृ॑हीत॒ इत्यु॑पया॒मऽगृ॑हीतः। अ॒सि॒। अ॒ग्नये॑। त्वा॒। वर्च॑से। ए॒षः। ते। योनिः॑। अ॒ग्नये॑। त्वा॒। वर्च॑से ॥९ ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    अग्निरृषिः पवमानः पाञ्चजन्यः पुरोहितः । तमीमहे महागयम् । उपयामगृहीतोस्यग्नये त्वा वर्चसेऽएष ते योनिरग्नये त्वा वर्चसे ॥


    स्वर रहित पद पाठ

    अग्निः। ऋषिः। पवमानः। पाञ्चजन्य इति पाञ्चऽजन्यः। पुरोहित इति पुरःऽहितः। तम्। ईमहे। महागयमिति महाऽगयम्। उपयामगृहीत इत्युपयामऽगृहीतः। असि। अग्नये। त्वा। वर्चसे। एषः। ते। योनिः। अग्नये। त्वा। वर्चसे॥९॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 26; मन्त्र » 9
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - हे मनुष्यांनो, (पाञ्चजन्यः) पाच मनुष्यात (मनुष्यमसूहात) अथवा पंच प्राणांच्या क्रियेत जो उत्तम आहे, अशा (पुरोहितः) सर्वप्रथम हित करणारा (पवमानः) पवित्र (ऋषिः) मंत्रार्थवेत्ता आणि जे (अग्निः) अग्नीप्रमाणे विद्येमुळे तेजस्वी आहे, (तम्) त्या (महागयम्) मोठ्या घराच्या स्वामीला, अथवा भरपूर संतानें असलेला वा प्रभूत धनपती मनुष्याला आम्ही (सामान्यजन) (ईमहे) याचना करतो आहोत, तसे तुम्ही (विद्यार्थी) (वर्चसे) अध्यापन करणार्‍या अशा (अग्नये) विद्वानासाठी (उपयामगृहीतः) त्याच्या नियम व्यवस्थेत बांधलेले (अभि) आहात. यामुळे (त्वा) आपणाला (ते) आपले हे जे (योनिः) घर आहे, त्याला (वर्चसे) विद्येच्या प्रसारासाठी आणि (अग्नेय) विद्वानांसाठी (त्वा) आपला आम्ही (विद्यार्थी व जिज्ञासू जन) स्वीकार करतो (आपण व आपले घर विद्या-प्रसाराचे केंद्र आहात. आम्ही त्यासाठी आपल्याजवळ राहतो) ॥9॥

    भावार्थ - भावार्थ - सर्व मनुष्यांचे कर्तव्य आहे की त्यांनी सदा वेदवेत्ता विद्वानांजवळ जाऊन विद्याप्राप्तीची प्रार्थना करावी की ज्यामुळे सर्व लोक महत्त्वपूर्ण होतील. ॥9॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top