Loading...
Close
VedicScriptures VedicScriptures
English
साइडबार
यजुर्वेद अध्याय - 26
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
    • यजुर्वेद - अध्याय 26/ मन्त्र 7
    ऋषिः - कुत्स ऋषिः देवता - वैश्वनरोऽग्निर्देवता छन्दः - विराडत्यष्टिः स्वरः - गान्धारः
    इस मन्त्र को एडिट करें
    3

    वै॒श्वा॒न॒रस्य॑ सुम॒तौ स्या॑म॒ राजा॒ हि कं॒ भुव॑नानामभि॒श्रीः। इ॒तो जा॒तो विश्व॑मि॒दं वि च॑ष्टे वैश्वान॒रो य॑तते॒ सूर्ये॑ण। उ॒प॒या॒मगृ॑हीतोऽसि वैश्वान॒राय॑ त्वै॒ष ते॒ योनि॑र्वैश्वान॒राय॑ त्वा॥७॥

    स्वर सहित पद पाठ

    वै॒श्वा॒न॒रस्य॑। सु॒म॒ताविति॑ सुऽम॒तौ। स्या॒म॒। राजा॑। हि। क॒म्। भुव॑नानाम्। अ॒भि॒श्रीरित्य॑भि॒ऽश्रीः। इ॒तः। जा॒तः। विश्व॑म्। इ॒दम्। वि। च॒ष्टे॒। वै॒श्वा॒न॒रः। य॒त॒ते॒। सूर्ये॑ण। उ॒प॒या॒मगृ॑हीत॒ इत्यु॑पया॒मऽगृ॑हीतः। अ॒सि॒। वै॒श्वा॒न॒राय॑। त्वा॒। एषः। ते॒। योनिः॑। वै॒श्वा॒न॒राय॑। त्वा॒ ॥७ ॥

    स्वर रहित मन्त्र

    वैश्वानरस्य सुमतौ स्याम राजा हि कम्भुवनानामभिश्रीः । इतो जातो विश्वमिदँविचष्टे वैश्वानरो यतते सूर्येण । उपयामगृहीतोसि वैश्वानराय त्वैष ते योनिर्वैश्वानराय त्वा ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    वैश्वानरस्य। सुमताविति सुऽमतौ। स्याम। राजा। हि। कम्। भुवनानाम्। अभिश्रीरित्यभिऽश्रीः। इतः। जातः। विश्वम्। इदम्। वि। चष्टे। वैश्वानरः। यतते। सूर्येण। उपयामगृहीत इत्युपयामऽगृहीतः। असि। वैश्वानराय। त्वा। एषः। ते। योनिः। वैश्वानराय। त्वा॥७॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 26; मन्त्र » 7
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - (राजा) प्रकाशमान, आणि (भुवनानाम्) सर्व लोकांमधे (अभिश्रीः) सर्वत्र ऐश्‍वर्यमय व ज्योतिर्मय सूर्य सर्वांसाठी (हि) (कम्) केवळ सुख प्रसृत करतो. (इतः) यामुळे सूर्य (जातः) (अशा उपकारासाठी) प्रसिद्ध असून (इदम्) या (विश्‍वम्) विश्‍वाला (वि, चष्टे) प्रकाशित करतो. ज्याप्रमाणे (सूर्येण) सूर्यासह (वैश्‍वानरः) विद्युतरूप अग्नी (यतते) जगाच्या कल्याणासाठी झटतो, त्याप्रमाणे आम्ही (वैश्‍वानराय) जगनायक जगदीश्‍वराच्या उत्तम सभापतीच्या (सुमतौ) अत्युत्तम आणि देश, काळ विचार करणार्‍या, छळ-कपट आदी दोषांपासून मुक्त अशा बुद्धीच्या आश्रयात (स्याम) असू हे विद्वान, आपण (उपयामगृहीतः) चांगल्या नियमांनी वागणारे (असि) आहात, यामुळे आम्ही (वैश्‍वानराय) अग्नीपासून लाभ मिळवून देण्याबद्दल (त्वा) आपला सत्कार करतो. (ते) आपले (एषः) हे (योनिः) जे घर आहे, त्या घराचा आणि (त्वा) आपलादेखील (वैश्‍वानराय) अग्नीपासून संपन्न होणार्‍या कामांविषयी माहिती करून दिल्याबद्दल मी आपला सत्कार करतो. ॥7॥

    भावार्थ - भावार्थ -जसे सूर्यासह चंद्र रात्रीला सुशोभित करतो (चंद्र सूर्याकडून प्रकाश घेतो व रात्री तो प्रकाश प्रसृत करतो) तसे उत्तम राजामुळे प्रजा प्रकाशित होते आणि एक विद्वान वैज्ञानिक शिल्पी सर्वोपयोगी कामें पूर्ण करतो. ॥7॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top