पदार्थः -
(घर्मा समन्ता त्रिवृतं वि आपतुः) अग्निसूर्याविव तपन्तौ ब्रह्मचर्येण तेजस्विनौ “घृ क्षरणदीप्त्योः” [जुहोत्यादि०] ततो मक् प्रत्ययः “घर्मग्रीष्मौ” [उणादि० १।१४९] अध्यापकोपदेशकौ स्त्रीपुरुषौ वा सर्वतो दृढाङ्गौ “समन्तं सर्वतो दृढाङ्गम्” [ऋ० ५।१।११ दयानन्दः] ऋग्यजुःसामाख्यं वेदत्रयं तत्र वर्णितं स्तुतिप्रार्थनोपासनत्रयं वा विशेषेण प्राप्नुतः (तयोः-जुष्टिं मातरिश्वा जगाम) तयोः प्रीतिं प्रति मातरिश्वा वायुरिवाध्यात्मजीवनदाता-परमात्मा प्राप्नोति प्राप्तो भवति (देवाः) अन्ये ज्ञानकामा मनुष्याः (दिवः-पयः) ताभ्यां द्योतमानस्य वेदस्य सारं रसं (दिधिषाणाः) धारयितुमिच्छन्तः “धि धारणे” [तुदादि०] सनन्ताच्चानश् (अवेषन्) स्वात्मनि व्याप्तवन्तः (सहसामानम्-अर्कं विदुः) साम्ना सह सर्वं मन्त्रम् मन्त्रभागं वेदं ज्ञातवन्तो जानन्ति वा “अर्को मन्त्रो भवति” [निरु० ५।४] ॥१॥

Meaning -
Bright heat and light in conjunction pervade the threefold universe of heaven, earth and the middle regions. Matarishva, basic cosmic energy and pranic vitality, joins these two in friendly alliance for love and service. From the heaven of light and divine awareness flow vibrations bearing the milk of life and the divine message of knowledge for human awareness, and divine souls receive the light of eternal illumination, the Vedic message with the music of Samans in ecstasy.

भावार्थ - ब्रह्मचर्य पालनाने तेजस्वी बनलेल्या अध्यापक व उपदेशक किंवा स्त्री-पुरुष वेदत्रयीने युक्त स्तुती प्रार्थना उपासना करणारे असावेत. ज्ञानाचे इच्छुक श्रोते व विद्यार्थी यांनी सामसहित मंत्र भागाला ज्ञानपूर्वक स्वीकारावे. ॥१॥