English
अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 136/ मन्त्र 10
म॑हान॒ग्नी कृ॑कवाकं॒ शम्य॑या॒ परि॑ धावति। अ॒यं न॑ वि॒द्म यो मृ॒गः शी॒र्ष्णा ह॑रति॒ धाणि॑काम् ॥
स्वर सहित पद पाठम॒हा॒न् । अ॒ग्नी इति॑ । कृ॑कवाक॒म् । शम्य॑या॒ । परि॑ । धावति ॥ अ॒यम् । न । वि॒द्म । य: । मृ॒ग॒: । शी॒र्ष्णा । ह॑रति॒ । धाणिकम् ॥१३६.१०॥
स्वर रहित मन्त्र
महानग्नी कृकवाकं शम्यया परि धावति। अयं न विद्म यो मृगः शीर्ष्णा हरति धाणिकाम् ॥
स्वर रहित पद पाठमहान् । अग्नी इति । कृकवाकम् । शम्यया । परि । धावति ॥ अयम् । न । विद्म । य: । मृग: । शीर्ष्णा । हरति । धाणिकम् ॥१३६.१०॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 136; मन्त्र » 10
मन्त्र विषय - রাজপ্রজাকর্তব্যোপদেশঃ
भाषार्थ -
(মহান্) মহান পুরুষ (অগ্নী) উভয় অগ্নি [আত্মিক এবং সামাজিক বল] দ্বারা এবং (শম্যযা) জোয়ালের সূঁচালো অগ্রভাগ [এর মতো শস্ত্র] দ্বারা (কৃকবাকম্ পরি) কৃত্রিম বচনকারীর প্রতি (ধাবতি) ধাবন করে। [তাকে] (ন) এখন (বিদ্ম) আমরা জানি, (অয়ম্ যঃ) এই যে (মৃগঃ) পশু [এর তুল্য মূর্খ] (শীর্ষ্ণা) শির দ্বারা [কল্পিত বিচার দ্বারা] (ধাণিকাম্) বস্তী [রাজধানী আদি] (হরতি) লুট/হরণ করে ॥১০॥
भावार्थ - যে ঠগ ছলনা করে মিথ্যা কথা বলে রাজধানী আদি বাসস্থান লুটপাট করে, রাজা অবশ্যই তাঁকে যথাবৎ শাস্তি দেবে॥১০॥
इस भाष्य को एडिट करें