English
अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 136/ मन्त्र 3
यद॑ल्पिका॒स्वल्पिका॒ कर्क॑न्धू॒केव॒ पद्य॑ते। वा॑सन्ति॒कमि॑व॒ तेज॑नं॒ यन्त्य॒वाता॑य॒ वित्प॑ति ॥
स्वर सहित पद पाठयत् । अल्पि॑का॒सु । अ॑ल्पिका॒ । कर्क॑ऽधू॒के । अव॒ऽसद्यते ॥ वास॑न्ति॒कम्ऽइ॑व॒ । तेज॑न॒म् । यन्ति॒ । अ॒वाता॑य॒ । वित्प॑ति ॥१३६.३॥
स्वर रहित मन्त्र
यदल्पिकास्वल्पिका कर्कन्धूकेव पद्यते। वासन्तिकमिव तेजनं यन्त्यवाताय वित्पति ॥
स्वर रहित पद पाठयत् । अल्पिकासु । अल्पिका । कर्कऽधूके । अवऽसद्यते ॥ वासन्तिकम्ऽइव । तेजनम् । यन्ति । अवाताय । वित्पति ॥१३६.३॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 136; मन्त्र » 3
मन्त्र विषय - রাজপ্রজাকর্তব্যোপদেশঃ
भाषार्थ -
(যৎ) যখন (অল্পিকাসু) ক্ষুদ্র প্রজাদের মধ্যে (অল্পিকা) ক্ষুদ্র প্রজা (কর্কন্ধূকে) অগ্নির প্রভাবে (অবপদ্যতে) কষ্ট পায়। [তখন] (বিৎপতি) বিদ্বানদের পতনে (অবাতায়) দুঃখ দূর করার জন্য (বাসন্তিকম্ ইব) বসন্ত ঋতুতে উৎপন্ন হওয়া [উত্তেজনার] ন্যায় (তেজনম্) উত্তেজনাকে (যন্তি) সে [বীর মনুষ্য] পায় ॥৩॥
भावार्थ - ছোট-ছোট প্রজাদের উপর অন্যায় হলে বড়োদের হানি/ক্ষতি হয়, তাই বীর পুরুষ বসন্ত ঋতুর ন্যায় উত্তেজিত হয়ে শত্রুদের বিনাশ করুক ॥৩॥
इस भाष्य को एडिट करें