English
अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 16/ मन्त्र 2
सं गोभि॑रङ्गिर॒सो नक्ष॑माणो॒ भग॑ इ॒वेद॑र्य॒मणं॑ निनाय। जने॑ मि॒त्रो न दम्प॑ती अनक्ति॒ बृह॑स्पते वा॒जया॒शूँरि॑वा॒जौ ॥
स्वर सहित पद पाठसम् । गोभि॑: । आ॒ङ्गि॒र॒स: । नक्ष॑माण: । भग॑:ऽइव । इत् । अ॒र्य॒मण॑म् । नि॒ना॒य॒ ॥ जने॑ । मि॒त्र: । न । दम्प॑ती॒ इति॒ दम्ऽप॑ती । अ॒न॒क्ति॒ । बृह॑स्पते । वा॒जय॑ । आ॒शून्ऽइ॑व । आ॒जौ ॥१६.२॥
स्वर रहित मन्त्र
सं गोभिरङ्गिरसो नक्षमाणो भग इवेदर्यमणं निनाय। जने मित्रो न दम्पती अनक्ति बृहस्पते वाजयाशूँरिवाजौ ॥
स्वर रहित पद पाठसम् । गोभि: । आङ्गिरस: । नक्षमाण: । भग:ऽइव । इत् । अर्यमणम् । निनाय ॥ जने । मित्र: । न । दम्पती इति दम्ऽपती । अनक्ति । बृहस्पते । वाजय । आशून्ऽइव । आजौ ॥१६.२॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 16; मन्त्र » 2
मन्त्र विषय - বিদ্বদ্গুণোপদেশঃ
भाषार्थ -
(আঙ্গিরসঃ) মহাবিদ্বান পুরুষ, (ভগঃ ইব) ঐশ্বর্যবানের ন্যায়/সমান (অর্যমণম্) শ্রেষ্ঠগণের সম্মানকারী মনুষ্যদের (ইৎ) ই (নক্ষমাণঃ) প্রাপ্ত করে/হয়ে (গোভিঃ) বাণীসমূহের দ্বারা (সম্) যথাবৎ (নিনায়) আনয়ন করেছে। (জনে) মনুষ্যদের মধ্যে (মিত্রঃ ন) মিত্রের ন্যায় সেই (দম্পতী) দম্পতি/স্ত্রী-পুরুষ উভয়কে (অনক্তি) শোভায়মান করে, (বৃহস্পতে) হে বৃহস্পতিঃ! [বেদবাণীর রক্ষক] (আজৌ) সংগ্রামে (অশূন্ ইব) ঘোড়ার ন্যায় (বাজয়) [আমাদেরকে] বেগবান করো॥২॥
भावार्थ - বিজ্ঞানী ব্যক্তি যেমন বিদ্বানদের প্রাপ্ত করে গৃহস্থীদের গুণবান করেছেন, আর সংগ্রাম বা ঘোড়দৌড়ের জন্য ঘোড়া যেমন শীঘ্রগামী হয়, তেমনই মনুষ্য বিদ্বানগণের সৎসঙ্গ দ্বারা ধর্মাচারণে শীঘ্রগামী হোক॥২॥
इस भाष्य को एडिट करें