Loading...
Close
VedicScriptures VedicScriptures
English
साइडबार
यजुर्वेद अध्याय - 14
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
    • यजुर्वेद - अध्याय 14/ मन्त्र 12
    ऋषिः - विश्वकर्मर्षिः देवता - वायुर्देवता छन्दः - भुरिग्विकृतिः स्वरः - मध्यमः
    इस मन्त्र को एडिट करें
    8

    वि॒श्वक॑र्मा त्वा सादयत्व॒न्तरि॑क्षस्य पृ॒ष्ठे व्यच॑स्वतीं॒ प्रथ॑स्वतीम॒न्तरि॑क्षं यच्छा॒न्तरि॑क्षं दृꣳहा॒न्तरि॑क्षं॒ मा हि॑ꣳसीः। विश्व॑स्मै प्रा॒णाया॑ऽपा॒नाय॑ व्या॒नायो॑दा॒नाय॑ प्रति॒ष्ठायै॑ च॒रित्राय॑। वा॒युष्ट्वा॒भिपा॑तु म॒ह्या स्व॒स्त्या छ॒र्दिषा॒ शन्त॑मेन॒ तया॑ दे॒वत॑याङ्गिर॒स्वद् ध्रु॒वा सी॑द॥१२॥

    स्वर सहित पद पाठ

    वि॒श्वक॒र्मेति॑ वि॒श्वऽक॑र्मा। त्वा॒। सा॒द॒य॒तु॒। अ॒न्तरि॑क्षस्य। पृ॒ष्ठे। व्यच॑स्वती॒मिति॒ व्यचः॑ऽवतीम्। प्रथ॑स्वतीम्। अ॒न्तरि॑क्षम्। य॒च्छ॒। अ॒न्तरि॑क्षम्। दृ॒ꣳह॒। अ॒न्तरि॑क्षम्। मा। हि॒ꣳसीः॒। विश्व॑स्मै। प्रा॒णाय॑। अ॒पा॒नाय॑। व्या॒नाय॑। उ॒दा॒नाय॑। प्रति॒ष्ठायै॑। च॒रित्रा॑य। वा॒युः। त्वा॒। अ॒भि। पा॒तु। म॒ह्या। स्व॒स्त्या। छ॒र्दिषा॑। शन्त॑मेन। तया॑। दे॒वत॑या। अ॒ङ्गि॒र॒स्वत्। ध्रु॒वा। सी॒द॒ ॥१२ ॥

    स्वर रहित मन्त्र

    विश्वकर्मा त्वा सादयत्वन्तरिक्षस्य पृष्ठे व्यचस्वतीम्प्रथस्वतीमन्तरिक्षँयच्छान्तरिक्षन्दृँहान्तरिक्षम्मा हिँसीः । विश्वस्मै प्राणायापानाय व्यानायोदानाय प्रतिष्ठायै चरित्राय । वायुष्ट्वाभिपातु मह्या स्वस्त्या च्छर्दिषा शन्तमेन तया देवतयाङ्गिरस्वद्धरुवा सीद ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    विश्वकर्मेति विश्वऽकर्मा। त्वा। सादयतु। अन्तरिक्षस्य। पृष्ठे। व्यचस्वतीमिति व्यचःऽवतीम्। प्रथस्वतीम्। अन्तरिक्षम्। यच्छ। अन्तरिक्षम्। दृꣳह। अन्तरिक्षम्। मा। हिꣳसीः। विश्वस्मै। प्राणाय। अपानाय। व्यानाय। उदानाय। प्रतिष्ठायै। चरित्राय। वायुः। त्वा। अभि। पातु। मह्या। स्वस्त्या। छर्दिषा। शन्तमेन। तया। देवतया। अङ्गिरस्वत्। ध्रुवा। सीद॥१२॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 14; मन्त्र » 12
    Acknowledgment

    पदार्थ -
    পদার্থঃ- হে স্ত্রী ! (বিশ্বকর্মা) সম্পূর্ণ শুভ কর্ম করিতে কুশল পতি যে (ব্যচস্বতীম্) প্রশংসিত বিজ্ঞান বা সৎকারের সহিত যুক্ত (প্রথস্বতীম্) উত্তম বিস্তৃত বিদ্যাযুক্ত (অন্তরিক্ষস্য) প্রকাশের (পৃষ্ঠে) এক অংশে (ত্বা) তোমাকে (সাদয়তু) স্থাপিত করে সুতরাং তুমি (বিশ্বস্মৈ) সকল (প্রাণায়) প্রাণ (অপানায়) অপান (ব্যানায়) ব্যান এবং (উদানায়) উদানরূপ শরীরের বায়ু তথা (প্রতিষ্ঠায়ৈ) প্রতিষ্ঠা (চরিত্রায়) এবং শুভকর্ম্মের আচরণ হেতু (অন্তরিক্ষম্) জলাদিকে (য়চ্ছ) প্রদান কর । (অন্তরিক্ষম্) প্রশংসিত শুদ্ধকৃত জলযুক্ত অন্ন ও ধনাদি (দৃংহ) বৃদ্ধি কর এবং (অন্তরিক্ষম্) মাধুর্য্যাদি গুণযুক্ত রোগনাশক আকাশস্থ পদার্থসকলকে (মাহিংসীঃ) নষ্ট করিও না যে (ত্বা) তোমাকে (বায়ুঃ) প্রাণতুল্য প্রিয়পতি (মহ্যা) মহান (স্বস্ত্যা) সুখরূপ ক্রিয়া (ছর্দিষা) প্রকাশ এবং (শন্তমেন) অতি সুখদায়ক বিজ্ঞান দ্বারা তোমাকে (অভিপাতু) সব দিক দিয়া রক্ষা করে সুতরাং তুমি (তয়া) সেই (দেবতয়া) দিব্য সুখদায়িনী ক্রিয়া সহ বর্ত্তমান পতিরূপ দেবতা সহ (অঙ্গিরস্বৎ) ব্যাপক বায়ুর সমান (ধ্রুবা) নিশ্চল জ্ঞানযুক্ত (সীদ) স্থির হও ॥ ১২ ॥

    भावार्थ - ভাবার্থঃ- এই মন্ত্রে শ্লেষ ও বাচকলুপ্তোপমালঙ্কার আছে । যেমন পুরুষ স্ত্রীকে উত্তম কর্ম্মে নিযুক্ত করিবে সেইরূপ স্ত্রীও স্বীয় পতিকে শুভ কর্ম্মে প্রেরণা দিবে যাহাতে নিরন্তর আনন্দ বৃদ্ধি পাইতে থাকে ॥ ১২ ॥

    मन्त्र (बांग्ला) - বি॒শ্বক॑র্মা ত্বা সাদয়ত্ব॒ন্তরি॑ক্ষস্য পৃ॒ষ্ঠে ব্যচ॑স্বতীং॒ প্রথ॑স্বতীম॒ন্তরি॑ক্ষং য়চ্ছা॒ন্তরি॑ক্ষং দৃꣳহা॒ন্তরি॑ক্ষং॒ মা হি॑ꣳসীঃ । বিশ্ব॑স্মৈ প্রা॒ণায়া॑ऽপা॒নায়॑ ব্যা॒নায়ো॑দা॒নায়॑ প্রতি॒ষ্ঠায়ৈ॑ চ॒রিত্রা॑য় । বা॒য়ুষ্ট্বা॒ভি পা॑তু ম॒হ্যা স্ব॒স্ত্যা ছ॒র্দিষা॒ শন্ত॑মেন॒ তয়া॑ দে॒বত॑য়াঙ্গির॒স্বদ্ ধ্রু॒বা সী॑দ ॥ ১২ ॥

    ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - বিশ্বকর্মেত্যস্য বিশ্বকর্মর্ষিঃ । বায়ুর্দেবতা । ভুরিগ্বিকৃতিশ্ছন্দঃ ।
    মধ্যমঃ স্বরঃ ।

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top