Loading...
Close
VedicScriptures VedicScriptures
English
साइडबार
यजुर्वेद अध्याय - 3
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
    • यजुर्वेद - अध्याय 3/ मन्त्र 5
    ऋषिः - प्रजापतिर्ऋषिः देवता - अग्निवायुसूर्य्या देवताः छन्दः - दैवी बृहती,निचृत् बृहती, स्वरः - मध्यमः
    इस मन्त्र को एडिट करें
    20

    भूर्भुवः॒ स्वर्द्यौरि॑व भू॒म्ना पृ॑थि॒वीव॑ वरि॒म्णा। तस्या॑स्ते पृथिवि देवयजनि पृ॒ष्ठेऽग्निम॑न्ना॒दम॒न्नाद्या॒याद॑धे॥५॥

    स्वर सहित पद पाठ

    भूः। भुवः॑। स्वः॑। द्यौरि॒वेति॒ द्यौःऽइ॑व। भू॒म्ना। पृ॒थि॒वीवेति॑ पृथि॒वीऽइ॑व। व॒रि॒म्णा॒। तस्याः॑। ते॒। पृ॒थि॒वि॒। दे॒व॒य॒ज॒नीति॑ देवऽयजनि। पृ॒ष्ठे। अ॒ग्निम्। अ॒न्ना॒दमित्य॑न्नऽअ॒दम्। अ॒न्नाद्या॒येत्य॑न्न॒ऽअद्या॑य। आ। द॒धे॒ ॥५॥

    स्वर रहित मन्त्र

    भूर्भुवः स्वर्द्यौरिव भूम्ना पृथिवीव वरिम्णा तस्यास्ते पृथिवि देवयजनि पृष्ठेग्निमन्नादमन्नाद्याया दधे ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    भूः। भुवः। स्वः। द्यौरिवेति द्यौःऽइव। भूम्ना। पृथिवीवेति पृथिवीऽइव। वरिम्णा। तस्याः। ते। पृथिवि। देवयजनीति देवऽयजनि। पृष्ठे। अग्निम्। अन्नादमित्यन्नऽअदम्। अन्नाद्यायेत्यन्नऽअद्याय। आ। दधे॥५॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 3; मन्त्र » 5
    Acknowledgment

    पदार्थ -
    পদার্থঃ- আমি (অন্নাদ্যায়) ভক্ষণীয় অন্নের জন্য (ভূম্না) বিভু অর্থাৎ ঐশ্বর্য্য দ্বারা (দ্যৌরিব) আকাশে সূর্য সমান (বরিম্না) ভাল ভাল গুণগুলি দ্বারা (পৃথিবীব) বিস্তৃত ভূমি তুল্য (তে) প্রত্যক্ষ বা (তস্যাঃ) অপ্রত্যক্ষ অর্থাৎ আকাশযুক্ত লোকে বসবাসকারী (দেবয়জনি) দেব অর্থাৎ বিদ্বান্গণ যেখানে যজ্ঞ করেন অথবা (পৃথিবী) ভূমির (পৃষ্ঠে) পৃষ্ঠোপরি (ভূঃ) ভূমি (ভুবঃ) অন্তরিক্ষ (স্বঃ) দিব অর্থাৎ প্রকাশস্বরূপ সূর্য্যলোক ইহাদের অন্তর্গত নিবাসকারী তথা (অন্নাদম্) যবাদি সকল অন্নাদি ভক্ষণকারী (অগ্নিম্) প্রসিদ্ধ অগ্নিকে (আদধে) স্থাপন করি ॥ ৫ ॥

    भावार्थ - ভাবার্থঃ- এই মন্ত্রে দুটি উপমালঙ্কার আছে । হে মনুষ্যগণ! ঈশ্বর দ্বারা ত্রিলোকের উপকার করিবার অথবা স্বীয় ব্যাপ্তি দ্বারা সূর্য্যপ্রকাশ সমান তথা উত্তমোত্তম গুণ সকল দ্বারা পৃথিবী সমান নিজ নিজ লোকে নিকটে নিবাসকারী রচিত অগ্নিকে কার্য্য সিদ্ধ হেতু যত্নপূর্বক ব্যবহার কর ॥ ৫ ॥

    मन्त्र (बांग्ला) - ভূর্ভুবঃ॒ স্ব᳕র্দ্যৌরি॑ব ভূ॒ম্না পৃ॑থি॒বীব॑ বরি॒ম্ণা ।
    তস্যা॑স্তে পৃথিবি দেবয়জনি পৃ॒ষ্ঠে᳕ऽগ্নিম॑ন্না॒দম॒ন্নাদ্যা॒য়াऽऽ দ॑ধে ॥ ৫ ॥

    ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - ভূর্ভুবঃ স্বরিত্যস্য প্রজাপতির্ঋষিঃ । অগ্নিবায়ুসূর্য়্যা দেবতাঃ । ভূর্ভুবঃ স্বরিত্যস্য দৈবী বৃহতী ছন্দঃ । দ্যৌরিবেত্যস্য নিচৃদ্ বৃহতী ছন্দঃ ।
    উভয়ত্র মধ্যমঃ স্বরঃ ॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top