यजुर्वेद - अध्याय 38/ मन्त्र 13
ऋषिः - दीर्घतमा ऋषिः
देवता - अश्विनौ देवते
छन्दः - विराडुष्णिक्
स्वरः - ऋषभः
1
अपा॑ताम॒श्विना॑ घ॒र्ममनु॒ द्यावा॑पृथि॒वी अ॑मꣳसाताम्।इ॒हैव रा॒तयः॑ सन्तु॥१३॥
स्वर सहित पद पाठअपा॑ताम्। अ॒श्विना॑। घ॒र्मम्। अनु॑। द्यावा॑पृथि॒वी इति॑ द्यावा॑पृथि॒वी। अ॒म॒ꣳसा॒ता॒म् ॥ इ॒ह। ए॒व। रा॒तयः॑। स॑न्तु॒ ॥१३ ॥
स्वर रहित मन्त्र
अपातामश्विना घर्ममनु द्यावापृथिवी अमँसाताम् । इहैव रातयः सन्तु ॥
स्वर रहित पद पाठ
अपाताम्। अश्विना। घर्मम्। अनु। द्यावापृथिवी इति द्यावापृथिवी। अमꣳसाताम्॥ इह। एव। रातयः। सन्तु॥१३॥
विषय - पृथ्वी स्त्री का समान वर्णन ।
भावार्थ -
हे राजप्रजावर्गो ! आप दोनों (द्यावापृथिवी अनु) सूर्य और पृथिवी के समान परस्पर उपकारक होकर ( धर्मम् ) राष्ट्रपति का पालन और राष्ट्र-ऐश्वर्य को रस के समान (पातम् ) पालन और उपभोग करो । ( अनु अमंसाताम् ) एक दूसरे का आदर, मान करो । ( इह एव) यहां, ( रातयः ) विद्यादि सुखों और ऐश्वर्यौं के दान भी (सन्तु) हों । स्त्री-पुरुष अपने गृहस्थरूप यज्ञ की रक्षा करें, नाना दान भी करें।
ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - अश्विनौ । निचृदुष्णिक । ऋषभः ॥
इस भाष्य को एडिट करेंAcknowledgment
Book Scanning By:
Sri Durga Prasad Agarwal
Typing By:
N/A
Conversion to Unicode/OCR By:
Dr. Naresh Kumar Dhiman (Chair Professor, MDS University, Ajmer)
Donation for Typing/OCR By:
N/A
First Proofing By:
Acharya Chandra Dutta Sharma
Second Proofing By:
Pending
Third Proofing By:
Pending
Donation for Proofing By:
N/A
Databasing By:
Sri Jitendra Bansal
Websiting By:
Sri Raj Kumar Arya
Donation For Websiting By:
N/A
Co-ordination By:
Sri Virendra Agarwal