English
यजुर्वेद - अध्याय 36/ मन्त्र 8
ऋषिः - दध्यङ्ङाथर्वण ऋषिः
देवता - इन्द्रो देवता
छन्दः - द्विपादद्विराड् गायत्री
स्वरः - षड्जः
2
इन्द्रो॒ विश्व॑स्य राजति।शन्नो॑ऽअस्तु द्वि॒पदे॒ शं चतु॑ष्पदे॥८॥
स्वर सहित पद पाठइन्द्रः॑। विश्व॑स्य। रा॒ज॒ति॒ ॥ शम्। नः॒। अ॒स्तु॒। द्वि॒पद॒ इति॑ द्वि॒ऽपदे॑। शम्। चतु॑ष्पदे। चतुः॑पद॒ इति॑ चतुः॑ऽपदे ॥८ ॥
स्वर रहित मन्त्र
इन्द्रो विश्वस्य राजति । शन्नो अस्तु द्विपदे शञ्चतुष्पदे ॥
स्वर रहित पद पाठ
इन्द्रः। विश्वस्य। राजति॥ शम्। नः। अस्तु। द्विपद इति द्विऽपदे। शम्। चतुष्पदे। चतुःपद इति चतुःऽपदे॥८॥
विषय - पुनश्‍च, त्याच विषयी -
शब्दार्थ -
शब्दार्थ - हे जगदीश्‍वर, आपण (इन्द्रः) विद्युतप्रमाणे (विश्वस्य) या संसारामध्ये (राजति) सर्वाधिक शोभायमान आहात. आपल्या कृपेने (नः) आमच्या (द्विपदे) पुत्र आदीसाठी (शम्) सर्वत्र सुख व आनंद (अस्तु) असावा. तसेच आमच्या (चतुष्पदे) गाय आदी पशूंकरिताही (शम्) सुख आणि नीरोगता असावी. (ही पार्थना) ॥8॥
भावार्थ - भावार्थ - या मंत्रात वाचकलुप्तोपमा अलंकार आहे. हे जगदीश्‍वर, आपण सर्वत्र सर्वतः व्यापक असून मनुष्य, पशू आदीसाठी सुख चाहणारे व देणारे आहात. यामुळेच सर्वांनी आपली उपासना करावी, हे आवश्‍यक व उचित आहे. ॥8॥
इस भाष्य को एडिट करेंAcknowledgment
Book Scanning By:
Sri Durga Prasad Agarwal
Typing By:
N/A
Conversion to Unicode/OCR By:
Dr. Naresh Kumar Dhiman (Chair Professor, MDS University, Ajmer)
Donation for Typing/OCR By:
N/A
First Proofing By:
Acharya Chandra Dutta Sharma
Second Proofing By:
Pending
Third Proofing By:
Pending
Donation for Proofing By:
N/A
Databasing By:
Sri Jitendra Bansal
Websiting By:
Sri Raj Kumar Arya
Donation For Websiting By:
N/A
Co-ordination By:
Sri Virendra Agarwal