अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 126/ मन्त्र 5
सूक्त - वृषाकपिरिन्द्राणी च
देवता - इन्द्रः
छन्दः - पङ्क्तिः
सूक्तम् - सूक्त-१२६
प्रि॒या त॒ष्टानि॑ मे क॒पिर्व्य॑क्ता॒ व्यदूदुषत्। शिरो॒ न्वस्य राविषं॒ न सु॒गं दु॒ष्कृते॑ भुवं॒ विश्व॑स्मा॒दिन्द्र॒ उत्त॑रः ॥
स्वर सहित पद पाठप्रि॒या । त॒ष्ठानि॑ । मे॒ । क॒पि: । विऽअ॑क्ता । वि । अ॒दू॒दु॒ष॒त् ॥ शिर॑: । नु । अ॒स्य॒ । रा॒वि॒ष॒म् । न । सु॒ऽगम् । दु॒:ऽकृते॑ । भु॒व॒म् । विश्व॑स्मात् । इन्द्र॑: । उत्ऽत॑र ॥१२६.५॥
स्वर रहित मन्त्र
प्रिया तष्टानि मे कपिर्व्यक्ता व्यदूदुषत्। शिरो न्वस्य राविषं न सुगं दुष्कृते भुवं विश्वस्मादिन्द्र उत्तरः ॥
स्वर रहित पद पाठप्रिया । तष्ठानि । मे । कपि: । विऽअक्ता । वि । अदूदुषत् ॥ शिर: । नु । अस्य । राविषम् । न । सुऽगम् । दु:ऽकृते । भुवम् । विश्वस्मात् । इन्द्र: । उत्ऽतर ॥१२६.५॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 126; मन्त्र » 5
मन्त्र विषय - গৃহস্থকর্তব্যোপদেশঃ
भाषार्थ -
(কপিঃ) কপি [চঞ্চল জীবাত্মা] (মে) আমার (ব্যক্তানি) স্বচ্ছ কৃত (প্রিয়া) প্রিয় (তষ্টানি) কর্মসমূহ (বি) বিরুদ্ধাচরণ দ্বারা (অদূদুষৎ) দূষিত করে দিয়েছে (অস্য) এর [পাপ কর্মের] (শিরঃ) মাথা (নু) এখন (রাবিষম্) আমি ছিন্ন করি, এবং (দুষ্কৃতে) দুষ্ট কর্মে/দুষ্কর্মে (সুগম্) সুগম যেন (ন) না (ভুবম্) হই, (ইন্দ্রঃ) ইন্দ্র [পরম্ ঐশ্বর্যবান্ মনুষ্য] (বিশ্বস্মাৎ) সকল [প্রাণী মাত্র] থেকে (উত্তরঃ) উত্তম॥৫॥
भावार्थ - যদি কোনো বিদগ্ধ জিতেন্দ্রিয় পুরুষের মনে পাপের তরঙ্গ উদয় হয়, তবে সে যেন জ্ঞান দ্বারা তা সম্পূর্ণরূপে ধ্বংস করে তার গুরুত্বকে দৃঢ় করে ॥৫॥
इस भाष्य को एडिट करें