English
अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 126/ मन्त्र 22
सूक्त - वृषाकपिरिन्द्राणी च
देवता - इन्द्रः
छन्दः - पङ्क्तिः
सूक्तम् - सूक्त-१२६
यदुद॑ञ्चो वृषाकपे गृ॒हमि॒न्द्राज॑गन्तन। क्व स्य पु॑ल्व॒घो मृ॒गः कम॑गं जन॒योप॑नो॒ विश्व॑स्मा॒दिन्द्र॒ उत्त॑रः ॥
स्वर सहित पद पाठयत् । उद॑ञ्च: । वृ॒षा॒क॒पे॒ । गृ॒हम् । इ॒न्द्र॒ । अज॑गन्तन ॥ क्व । स्य: । पु॒ल्व॒घ: । मृ॒ग: । कम् । अ॒ग॒न् । ऊ॒न॒ऽयोप॑न: । विश्व॑स्मात् । इन्द्र॑: । उत्ऽत॑र ॥१२६.२२॥
स्वर रहित मन्त्र
यदुदञ्चो वृषाकपे गृहमिन्द्राजगन्तन। क्व स्य पुल्वघो मृगः कमगं जनयोपनो विश्वस्मादिन्द्र उत्तरः ॥
स्वर रहित पद पाठयत् । उदञ्च: । वृषाकपे । गृहम् । इन्द्र । अजगन्तन ॥ क्व । स्य: । पुल्वघ: । मृग: । कम् । अगन् । ऊनऽयोपन: । विश्वस्मात् । इन्द्र: । उत्ऽतर ॥१२६.२२॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 126; मन्त्र » 22
मन्त्र विषय - গৃহস্থকর্তব্যোপদেশঃ
भाषार्थ -
(বৃষাকপে) হে বৃষাকপি! [দৃঢ় প্রচেষ্টাকারী জীবাত্মা] (ইন্দ্র) হে ইন্দ্র! [মহান ঐশ্বর্যবান মনুষ্য] [এবং হে ইন্দ্রাণী! মনুষ্যের বিভূতি] (যৎ) যখন (উদঞ্চঃ) উচ্চারোহণকারী তোমরা সবাই (গৃহম্) গৃহে (অজগন্তন) পৌঁছেছো, (স্যঃ) সেই (পুল্বঘঃ) মহাপাপী, (জনয়োপনঃ) মনুষ্যকে ভীতসন্ত্রস্তকারী, (মৃগঃ) পশু [পশুর মতো পতিত জীবাত্মা] (ক্ব) কোথায় (কম্) কোন মনুষ্যের কাছে (অগন্) পৌঁছেছে, (ইন্দ্রঃ) ইন্দ্র [মহান ঐশ্বর্যবান মনুষ্য] (বিশ্বস্মাৎ) সব [প্রাণী মাত্র] থেকে (উত্তরঃ) উত্তম॥২২॥
भावार्थ - মানুষ যখন আত্মা ও বুদ্ধি প্রভৃতি বিভূতিকে সঠিক স্থানে নিয়ে আসে, তখন খারাপ কাজ/দুষ্কর্ম করে সে কখনো কষ্ট পায় না/সংকটে পড়ে না।॥২২॥
इस भाष्य को एडिट करें