यजुर्वेद - अध्याय 22/ मन्त्र 3
ऋषिः - प्रजापतिर्ऋषिः
देवता - अग्निर्देवता
छन्दः - भुरिगनुष्टुप्
स्वरः - गान्धारः
2
अ॒भि॒धाऽअ॑सि॒ भुव॑नमसि य॒न्तासि॑ ध॒र्त्ता। स त्वम॒ग्निं वै॑श्वान॒रꣳ सप्र॑थसं गच्छ॒ स्वाहा॑कृतः॥३॥
स्वर सहित पद पाठअ॒भि॒धा इत्य॑भि॒ऽधाः। अ॒सि॒। भुव॑नम्। अ॒सि॒। य॒न्ता। अ॒सि॒। ध॒र्त्ता। सः। त्वम्। अ॒ग्निम्। वै॒श्वा॒न॒र॒म्। सप्र॑थस॒मिति॒ सऽप्र॑थसम्। ग॒च्छ॒। स्वाहा॑कृत॒ इति॒ स्वाहा॑ऽकृतः ॥३ ॥
स्वर रहित मन्त्र
अभिधाऽअसि भुवनमसि यन्तासि धर्ता । स त्वमग्निँवैश्वानरँ सप्रथसङ्गच्छ स्वाहाकृतः ॥
स्वर रहित पद पाठ
अभिधा इत्यभिऽधाः। असि। भुवनम्। असि। यन्ता। असि। धर्त्ता। सः। त्वम्। अग्निम्। वैश्वानरम्। सप्रथसमिति सऽप्रथसम्। गच्छ। स्वाहाकृत इति स्वाहाऽकृतः॥३॥
विषय - विद्वान कसा असावा, याविषयी -
शब्दार्थ -
शब्दार्थ - हे विद्वान, आपण (भुवनम्) जलाप्रमाणे शीतल (असि) आहात. (अभिधा) (ज्ञान वा उपदेश) सांगणारे (असि) आहात. तसेच (यन्ता) (आम्हांस) नियंत्रणात वा नियमाप्रमाणे वागण्यास प्रेरणा देणारे (असि) आहात. (सः) असे ते आपण (स्वाहाकृतः) सत्याचरणा मुळे सिद्ध झालेले आहात (आपल्या आचरणाने आपण तसे सिद्ध केले आहे की आपण शीतल, नियंत्रक व प्रेरक आहात) असे (धर्त्ता) सर्व व्यवहार पूर्ण करणारे (त्वम्) आपण (सप्रथसम्) तसे विख्यात असून (वैश्वानरम्) समग्र पदार्थांजा जो नायक (अग्निम्) त्या अग्नीला (गच्छ) जाणून घ्या. (त्याच्या विषयी अधिक जाणून घ्या) ॥3॥
भावार्थ - भावार्थ - ज्याप्रमाणे जल आणि अग्नी, हे सर्व प्राऱ्यांचे तसेच जड पपदार्थांचे जीवनाधार आहेत सर्व मनुष्यांनी विद्वानालाही तसाच म्हणजे (समाजजीवनाचा आधार) मानावे. ॥3॥
इस भाष्य को एडिट करेंAcknowledgment
Book Scanning By:
Sri Durga Prasad Agarwal
Typing By:
N/A
Conversion to Unicode/OCR By:
Dr. Naresh Kumar Dhiman (Chair Professor, MDS University, Ajmer)
Donation for Typing/OCR By:
N/A
First Proofing By:
Acharya Chandra Dutta Sharma
Second Proofing By:
Pending
Third Proofing By:
Pending
Donation for Proofing By:
N/A
Databasing By:
Sri Jitendra Bansal
Websiting By:
Sri Raj Kumar Arya
Donation For Websiting By:
N/A
Co-ordination By:
Sri Virendra Agarwal