Loading...
Close
VedicScriptures VedicScriptures
English
साइडबार
यजुर्वेद अध्याय - 4
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
    • यजुर्वेद - अध्याय 4/ मन्त्र 26
    ऋषिः - वत्स ऋषिः देवता - यज्ञो देवता छन्दः - भूरिक् ब्राह्मी पङ्क्ति, स्वरः - पञ्चमः
    इस मन्त्र को एडिट करें
    6

    शु॒क्रं त्वा॑ शु॒क्रेण॑ क्रीणामि च॒न्द्रं च॒न्द्रेणा॒मृत॑म॒मृते॑न। स॒ग्मे ते॒ गोर॒स्मे ते॑ च॒न्द्राणि॒ तप॑सस्त॒नूर॑सि प्र॒जाप॑ते॒र्वर्णः॑ पर॒मेण॑ प॒शुना॑ क्रीयसे सहस्रपो॒षं पु॑षेयम्॥२६॥

    स्वर सहित पद पाठ

    शु॒क्रम्। त्वा॒। शु॒क्रेण॑। क्री॒णा॒मि॒। च॒न्द्रम्। च॒न्द्रेण॑। अ॒मृत॑म्। अ॒मृते॑न। स॒ग्मे। ते॒। गोः। अ॒स्मे इत्य॒स्मे। ते॒। च॒न्द्राणि॑। तप॑सः। त॒नूः। अ॒सि॒। प्र॒जाप॑ते॒रिति॑ प्र॒जाऽप॑तेः। वर्णः॑। प॒र॒मेण॑। प॒शुना॑। क्री॒य॒से॒। स॒ह॒स्र॒पो॒षमिति॑ सहस्रऽपो॒षम्। पु॒षे॒य॒म् ॥२६॥

    स्वर रहित मन्त्र

    शुक्रन्त्वा शुक्रेण क्रीणामि चन्द्रञ्चन्द्रेणामृतममृतेन । सग्मे ते गोरस्मे ते चन्द्राणि तपसस्तनूरसि प्रजापतेर्वर्णः परमेण पशुना क्रीयसे सहस्रपोषम्पुषेयम् ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    शुक्रम्। त्वा। शुक्रेण। क्रीणामि। चन्द्रम्। चन्द्रेण। अमृतम्। अमृतेन। सग्मे। ते। गोः। अस्मे इत्यस्मे। ते। चन्द्राणि। तपसः। तनूः। असि। प्रजापतेरिति प्रजाऽपतेः। वर्णः। परमेण। पशुना। क्रीयसे। सहस्रपोषमिति सहस्रऽपोषम्। पुषेयम्॥२६॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 4; मन्त्र » 26
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ -(सग्मे) पृथ्वीवर हा जो यज्ञ विद्यमान आहे, त्या यज्ञामुळे अग्नीच्या प्रभावामुळे तपस्वीजनाचे व धर्मात्मा विद्वानाचे (तनूः) शरीर पुष्ट झाले आहे. त्या अशा तपयुक्त शरीराचा उपयोग शिल्पविद्या शिकण्यासाठी व सत्योपदेश देण्यासाठी व्हावा. याकरिता (पशुना) विकत घेतलेले गौ आदी पशूंच्या पालन-पोषणाने धन वाढवावे (व यज्ञासाठी आवश्यक साधनें मिळवाीवत) (प्रजापतेः) प्रजेचा म्हणजे मनुष्यमात्राचा पालक जो सूर्य (वर्णः) त्याचे वारणीय तेज (क्रीयसे) विकले जात आहे (सूर्यापासून जे तेज प्रसारित होत आहे) त्या तेजाने (सहस्रपोषम्) असंख्य पुष्टी प्राप्त करीत मी (पुषेयम्) पुष्ट व्हावे. हे विद्वान महाशय, (ते) तुम्हांला (गोः) पृथ्वीच्या राज्य प्राप्त झाल्यामुळे ज्या (चंद्राणि) सुवर्ण आदी धातु प्राप्त झालेल्या आहेत, त्या वस्तू (अस्मे) (यज्ञामुळे) आम्हांसाठी प्राप्त व्हाव्यात (विद्वान म्हणतात) - मी (परमेश) उत्तम एवं (शुक्रेण) शुद्धभावनेने (शुक्रम) शुद्धिकारक यज्ञास प्राप्त केले आहे, (चन्द्रेय) स्वर्णाने (चन्द्रम्) स्वर्ण व (अमृतेन) अविनाशी विज्ञानाने (अमृतम्) मोक्ष (क्रीणामी) प्राप्त केले आहे, त्याप्रमाणे हे मनुष्या, (त्वा) तू देखील माझे अनुसरण करून ते सर्व (यज्ञ, स्वर्ण, मोक्ष) प्राप्त करून घे ॥26॥

    भावार्थ - भावार्थ - मनुष्यांसाठी हेच हितकारक आहे की त्यांनी शरीर, मन, वाणी आणि धनाने यज्ञाचे अनुष्ठान करावे. कारण की यज्ञ परमेश्‍वराच्या उपासनेचे एक लक्षण आहे. अशा प्रकारे मनुष्यांनी यज्ञामुळे अगणित व अतुलनीय पुष्टी आणि समृद्धी मिळवावी ॥26॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top