यजुर्वेद - अध्याय 17/ मन्त्र 26
ऋषिः - भुवनपुत्रो विश्वकर्मा ऋषिः
देवता - विश्वकर्मा देवता
छन्दः - भुरिगार्षी त्रिष्टुप्
स्वरः - धैवतः
1
वि॒श्वक॑र्म्मा॒ विम॑ना॒ऽआद्विहा॑या धा॒ता वि॑धा॒ता प॑र॒मोत स॒न्दृक्। तेषा॑मि॒ष्टानि॒ समि॒षा म॑दन्ति॒ यत्रा॑ सप्तऽऋ॒षीन् प॒रऽएक॑मा॒हुः॥२६॥
स्वर सहित पद पाठवि॒श्वक॒र्मेति॑ वि॒श्वऽक॑र्मा। विम॑ना॒ इति॒ विऽम॑नाः। आत्। विहा॑या॒ इति॒ विऽहा॑याः। धा॒ता। वि॒धा॒तेति॑ विऽधा॒ता। प॒र॒मा। उ॒त। स॒न्दृगिति॑ स॒म्ऽदृक्। तेषा॑म्। इ॒ष्टानि॑। सम्। इ॒षा। म॒द॒न्ति॒। यत्र॑। स॒प्त॒ऋ॒षीनिति॑ सप्तऽऋ॒षीन्। प॒रः। एक॑म्। आ॒हुः ॥२६ ॥
स्वर रहित मन्त्र
विश्वकर्मा विमनाऽआद्विहाया धाता विधाता परमोत सन्दृक् । तेषामिष्टानि समिषा मदन्ति यत्रा सप्तऽऋषीन्पर एकमाहुः ॥
स्वर रहित पद पाठ
विश्वकर्मेति विश्वऽकर्मा। विमना इति विऽमनाः। आत्। विहाया इति विऽहायाः। धाता। विधातेति विऽधाता। परमा। उत। सन्दृगिति सम्ऽदृक्। तेषाम्। इष्टानि। सम्। इषा। मदन्ति। यत्र। सप्तऋषीनिति सप्तऽऋषीन्। परः। एकम्। आहुः॥२६॥
Translation -
Those, who are looked after by the Universal Architect, mighty of mind, the destroyer, the sustainer, the creator, and the supreme observer, obtain all their desired objects along with food in the world, where the seven seers enjoy. He is one, beyond all, they say. (1)
Notes -
Viśvakarma, विश्वं करोति य: स:, who creates all; who creates the universe. विश्वं कर्म यस्य य: स:, He whose creation is this universe (or, all, each and everything). Vimanāh, विशिष्टमनाः, mighty of mind. Also, विश्वभूतमनाः, one minded with all the beings. Vihāyāh, विशेषेण जहाति त्यजति इति विहायाः संहर्ता, de stroyer. Dhātā vidhātā, धारयिता , उत्पादक: , sustainer, creator. Sandrk, सम्यक् , द्रष्टा, a vigilant overseer; keen observer. Tesām, येषां भूतानां विश्वकर्मा द्रष्टा तेषां, of those beings, who are looked after by Viśvakarmā. Sapta ṛṣin param ekam āhuḥ, whom they call the one, beyond the reach of the seven seers. The commentators have in terpreted it as : यत्र सप्त ऋषीन् पर परेण विश्वकर्मणा सह एकीभूतान् बुधा वदंति, in that world, where wise people say that the seven seers become one with Viśvakarmā. Seven rsis, in legend, are: Marici, Angira, Atri, Pulastya, Pulaḥa, Kratu and Vasiştha.
Acknowledgment
Book Scanning By:
Sri Durga Prasad Agarwal
Typing By:
N/A
Conversion to Unicode/OCR By:
Dr. Naresh Kumar Dhiman (Chair Professor, MDS University, Ajmer)
Donation for Typing/OCR By:
N/A
First Proofing By:
Acharya Chandra Dutta Sharma
Second Proofing By:
Pending
Third Proofing By:
Pending
Donation for Proofing By:
N/A
Databasing By:
Sri Jitendra Bansal
Websiting By:
Sri Raj Kumar Arya
Donation For Websiting By:
N/A
Co-ordination By:
Sri Virendra Agarwal