Loading...
Close
VedicScriptures VedicScriptures
English
साइडबार
यजुर्वेद अध्याय - 13
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
    • यजुर्वेद - अध्याय 13/ मन्त्र 50
    ऋषिः - विरूप ऋषिः देवता - अग्निर्देवता छन्दः - कृतिः स्वरः - निषादः
    इस मन्त्र को एडिट करें
    5

    इ॒ममू॑र्णा॒युं वरु॑णस्य॒ नाभिं॒ त्वचं॑ पशू॒नां द्वि॒पदां॒ चतु॑ष्पदाम्। त्वष्टुः॑ प्र॒जानां॑ प्रथ॒मं ज॒नित्र॒मग्ने॒ मा हि॑ꣳसीः पर॒मे व्यो॑मन्। उष्ट्र॑मार॒ण्यमनु॑ ते दिशामि॒ तेन॑ चिन्वा॒नस्त॒न्वो निषी॑द। उष्ट्रं॑ ते॒ शुगृ॑च्छतु॒ यं द्वि॒ष्मस्तं ते॒ शुगृ॑च्छतु॥५०॥

    स्वर सहित पद पाठ

    इ॒मम्। ऊ॒र्णा॒युम्। वरु॑णस्य। नाभि॑म्। त्वच॑म्। प॒शू॒नाम्। द्वि॒पदा॒मिति द्वि॒ऽपदा॑म्। चतु॑ष्पदाम्। चतुः॑ऽपदा॒मिति॒ चतुः॑ऽपदाम्। त्वष्टुः॑। प्र॒जाना॒मिति॑ प्र॒ऽजाना॑म्। प्र॒थ॒मम्। ज॒नित्र॑म्। अग्ने॑। मा। हि॒ꣳसीः॒। प॒र॒मे। व्यो॑म॒न्निति॒ विऽओ॑मन्। उष्ट्र॑म्। आ॒र॒ण्यम्। अनु॑। ते॒। दि॒शा॒मि॒। तेन॑। चि॒न्वा॒नः। त॒न्वः᳖। नि। सी॒द॒। उष्ट्र॑म्। ते॒। शुक्। ऋ॒च्छ॒तु॒। यम्। द्वि॒ष्मः। तम्। ते॒। शुक्। ऋ॒च्छ॒तु॒ ॥५० ॥

    स्वर रहित मन्त्र

    इममूर्णायुँवरुणस्य नाभिन्त्वचम्पशूनान्द्विपदाञ्चतुष्पदाम् । त्वष्टुः प्रजानाम्प्रथमञ्जनित्रमग्ने मा हिँसीः परमे व्योमन् । उष्ट्रमारण्यमनु ते दिशामि तेन चिन्वानस्तन्वो नि षीद । उष्ट्रन्ते शुगृच्छतु यन्द्विष्मस्तन्ते शुगृच्छतु ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    इमम्। ऊर्णायुम्। वरुणस्य। नाभिम्। त्वचम्। पशूनाम्। द्विपदामिति द्विऽपदाम्। चतुष्पदाम्। चतुःऽपदामिति चतुःऽपदाम्। त्वष्टुः। प्रजानामिति प्रऽजानाम्। प्रथमम्। जनित्रम्। अग्ने। मा। हिꣳसीः। परमे। व्योमन्निति विऽओमन्। उष्ट्रम्। आरण्यम्। अनु। ते। दिशामि। तेन। चिन्वानः। तन्वः। नि। सीद। उष्ट्रम्। ते। शुक्। ऋच्छतु। यम्। द्विष्मः। तम्। ते। शुक्। ऋच्छतु॥५०॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 13; मन्त्र » 50
    Acknowledgment

    पदार्थ -
    পদার্থঃ- হে (অগ্নে) বিদ্যা প্রাপ্ত রাজন্ ! তুমি (বরুণস্য) প্রাপ্ত হওয়ার যোগ্য শ্রেষ্ঠ সুখের (নাভিম্) সংযোগকারী (ইমম্) এই (দ্বিপদাম্) দুই পদযুক্ত মনুষ্য, পক্ষী ইত্যাদি (চতুষ্পদাম্) চারি পদযুক্ত (পশূনাম্) গাভি ইত্যাদি পশুগুলির (ত্বচম্) চর্মের দ্বারা আচ্ছাদনকারী এবং (ত্বষ্টুঃ) সুখপ্রকাশক ঈশ্বরের (প্রজানাম্) প্রজাদিগের (প্রথমম্) আদি (জনিত্রম্) উৎপত্তির নিমিত্ত (পরমে) উত্তম (ব্যোমন্) আকাশে বর্ত্তমান (ঊর্ণায়ুম্) মেষ ইত্যাদিকে (মা হিংসীঃ) মারিও না । (তে) তোমার জন্য আমি ঈশ্বর (য়ম) যে (আরণ্যম্) বন্য (ঊষ্ট্রম্) হিংসক ঊষ্ট্রকে (অনুদিশামি) বলিতেছি (তেন) তাহা হইতে সুরক্ষিত অন্নাদি দ্বারা (চিন্বানঃ) বর্দ্ধমান (তন্বঃ) শরীরে (নিষীদ) নিবাস কর । (তে) তোমার (শুক্) শোক, সেই বন্য (উষ্ট্রম্) ঊঁটকে (ঋচ্ছতু) প্রাপ্ত হউক এবং যে দ্বেষীব্যক্তির সহিত আমরা (দ্বিষ্মঃ) অপ্রীতি করি (তম্) তাহাকে (তে) তোমার (শুক্) শোক (ঋচ্ছতু) প্রাপ্ত হউক ॥ ৫০ ॥

    भावार्थ - ভাবার্থঃ- হে রাজন্ ! যে সব মেষাদির লোম ও ত্বক্ মনুষ্যদিগের সুখের জন্য হয় এবং যে ঊট ভার উঠাইয়া মনুষ্যকে সুখ প্রদান করে তাহাদেরকে যে দুষ্টব্যক্তিরা মারিতে চাহে তাহাদিগকে সংসারের দুঃখদায়ী মনে করিবে এবং তাহাদেরকে ভালমতো দন্ড দেওয়া উচিত এবং যে বন্য ঊট ক্ষতিকারক হয় তাহাদেরকেও দন্ড দেওয়া উচিত ॥ ৫০ ॥

    मन्त्र (बांग्ला) - ই॒মমূ॑র্ণা॒য়ুং বর॑ুণস্য॒ নাভিং॒ ত্বচং॑ পশূ॒নাং দ্বি॒পদাং॒ চতু॑ষ্পদাম্ ।
    ত্বষ্টুঃ॑ প্র॒জানাং॑ প্রথ॒মং জ॒নিত্র॒মগ্নে॒ মা হি॑ꣳসীঃ পর॒মে ব্যো॑মন্ ।
    উষ্ট্র॑মার॒ণ্যমনু॑ তে দিশামি॒ তেন॑ চিন্বা॒নস্ত॒ন্বো᳕ নি ষী॑দ ।
    উষ্ট্রং॑ তে॒ শুগৃ॑চ্ছতু॒ য়ং দ্বি॒ষ্মস্তং তে॒ শুগৃ॑চ্ছতু ॥ ৫০ ॥

    ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - ইমমূর্ণায়ুমিত্যস্য বিরূপ ঋষিঃ । অগ্নির্দেবতা । ভুরিক্ কৃতিশ্ছন্দঃ ।
    নিষাদঃ স্বরঃ ॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top