यजुर्वेद - अध्याय 9/ मन्त्र 27
ऋषिः - तापस ऋषिः
देवता - अर्य्यमादिमन्त्रोक्ता देवताः
छन्दः - स्वराट अनुष्टुप्,
स्वरः - गान्धारः
1
अ॒र्य॒मणं॒ बृह॒स्पति॒मिन्द्रं॒ दाना॑य चोदय। वाचं॒ विष्णु॒ꣳ सर॑स्वती सवि॒तारं॑ च वा॒जिन॒ꣳ स्वाहा॑॥२७॥
स्वर सहित पद पाठअ॒र्य्य॒मण॑म्। बृह॒स्पति॑म्। इन्द्र॑म्। दाना॑य। चो॒द॒य॒। वाच॑म्। विष्णु॑म्। सर॑स्वतीम्। स॒वि॒तार॑म्। च॒। वा॒जिन॑म्। स्वाहा॑ ॥२७॥
स्वर रहित मन्त्र
अर्यमणम्बृहस्पतिमिन्द्रन्दानाय चोदय । वाचँ विष्णुँ सरस्वतीँ सवितारंञ्च वाजिनँ स्वाहा ॥
स्वर रहित पद पाठ
अर्य्यमणम्। बृहस्पतिम्। इन्द्रम्। दानाय। चोदय। वाचम्। विष्णुम्। सरस्वतीम्। सवितारम्। च। वाजिनम्। स्वाहा॥२७॥
विषय - मुख्य विद्वान् ब्राह्मण की सर्वोपरि स्थापना ।
भावार्थ -
हे राजन् ! तू ( अर्यमणम् ) पक्षपातरहित, न्यायकारी, ( बृहस्पतिम् ) वेदांदि समस्त विद्याओं के विद्वान्, ( इन्द्रम् ) परम ऐश्वर्य- वान् इन पुरुषों को ( दानाय ) दान करने के लिये ( चोदय ) प्रेरणा कर । न्यायकारी पुरुष उत्तम न्याय दे । बृहस्पति, विद्वान् ज्ञान प्रदान करे और इन्द, ऐश्वर्यवान् पुरुष धन दान दे और ( वाचम् ) वेदवाणी को, ( विष्णुम् ) व्यापक शक्ति वाले या सकल विद्यापारंगत पुरुष को और ( सरस्वतीम् ) बहुत सी विद्याज्ञानों को धारण करने वाली स्त्रियों को, ( सवितारम् ) सबके प्रेरक, आचार्य, सर्वोपदेष्टा पुरुष को और ( वाजिनम् ) ज्ञानी, बलशाली, ऐश्वर्यवान् पुरुष को (च ) भी ( स्वाहा ) उत्तम सदाचार नीति से ( चोदय ) चला ॥ शत० ५ । २ । २ । ९ ॥
ऋषि | देवता | छन्द | स्वर -
तापस ऋषिः ।अर्यमबृहस्पतीन्द्र-वायु-विष्णु-सरस्वत्यो देवताः । अनुष्टुप् । गांधारः ॥
इस भाष्य को एडिट करेंAcknowledgment
Book Scanning By:
Sri Durga Prasad Agarwal
Typing By:
N/A
Conversion to Unicode/OCR By:
Dr. Naresh Kumar Dhiman (Chair Professor, MDS University, Ajmer)
Donation for Typing/OCR By:
N/A
First Proofing By:
Acharya Chandra Dutta Sharma
Second Proofing By:
Pending
Third Proofing By:
Pending
Donation for Proofing By:
N/A
Databasing By:
Sri Jitendra Bansal
Websiting By:
Sri Raj Kumar Arya
Donation For Websiting By:
Shri Virendra Agarwal
Co-ordination By:
Sri Virendra Agarwal