English
अथर्ववेद - काण्ड 8/ सूक्त 7/ मन्त्र 22
सूक्त - अथर्वा
देवता - भैषज्यम्, आयुष्यम्, ओषधिसमूहः
छन्दः - अनुष्टुप्
सूक्तम् - ओषधि समूह सूक्त
तस्या॒मृत॑स्ये॒मं बलं॒ पुरु॑षं पाययामसि। अथो॑ कृणोमि भेष॒जं यथास॑च्छ॒तहा॑यनः ॥
स्वर सहित पद पाठतस्य॑ । अ॒मृत॑स्य । इ॒मम्। बल॑म् । पुरु॑षम् । पा॒य॒या॒म॒सि॒ । अथो॒ इति॑ । कृ॒णो॒मि॒ । भे॒ष॒जम् । यथा॑ । अस॑त् । श॒तऽहा॑यन: ॥७.२२॥
स्वर रहित मन्त्र
तस्यामृतस्येमं बलं पुरुषं पाययामसि। अथो कृणोमि भेषजं यथासच्छतहायनः ॥
स्वर रहित पद पाठतस्य । अमृतस्य । इमम्। बलम् । पुरुषम् । पाययामसि । अथो इति । कृणोमि । भेषजम् । यथा । असत् । शतऽहायन: ॥७.२२॥
अथर्ववेद - काण्ड » 8; सूक्त » 7; मन्त्र » 22
भाषार्थ -
(तस्य) उस (अमृतस्य) रसामृत का (बलम्) बल (इमम्, पुरुषम्) इस पुरुष को (पाययामसि) हम पिलाते हैं। (अथो) अब (भेषजम् कृणोमि) इस की चिकित्सा मैं करता हूं, (यथा) जिस से कि (शतहायनः) सौ वर्षो का यह (असत्) होवे।
टिप्पणी -
["तस्य" द्वारा मन्त्र (१८) में निर्दिष्ट "संभृतम्” एकत्रित रसामृत का निर्देश हुआ है। रसामृत को बल का कारण न कह कर बलरूप कहा है। अथवा "अमृतम् उदकनाम" (निघं० १।१२); वर्षाप्राप्त उदक ओषधियों में जा कर जो अमृतरूप हो गया है]।