अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 34/ मन्त्र 17
यः सोम॑कामो॒ हर्य॑श्वः सू॒रिर्यस्मा॒द्रेज॑न्ते॒ भुव॑नानि॒ विश्वा॑। यो ज॒घान॒ शम्ब॑रं॒ यश्च॒ शुष्णं॒ य ए॑कवी॒रः स ज॑नास॒ इन्द्रः॑ ॥
स्वर सहित पद पाठय: । सोम॑ऽकाम॒: । हरि॑ऽअश्व: । सू॒रि: । यस्मा॑त् । रेज॑न्ते । भुव॑नानि । विश्वा॑ ॥ य: । ज॒घान॑ । शम्ब॑रम् । य: । च॒ । शुष्ण॑म् । य: । ए॒क॒ऽवी॒र: । स: । ज॒ना॒स॒: । इन्द्र॑: ॥३४.१७॥
स्वर रहित मन्त्र
यः सोमकामो हर्यश्वः सूरिर्यस्माद्रेजन्ते भुवनानि विश्वा। यो जघान शम्बरं यश्च शुष्णं य एकवीरः स जनास इन्द्रः ॥
स्वर रहित पद पाठय: । सोमऽकाम: । हरिऽअश्व: । सूरि: । यस्मात् । रेजन्ते । भुवनानि । विश्वा ॥ य: । जघान । शम्बरम् । य: । च । शुष्णम् । य: । एकऽवीर: । स: । जनास: । इन्द्र: ॥३४.१७॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 34; मन्त्र » 17
मन्त्र विषय - পরমেশ্বরগুণোপদেশঃ
भाषार्थ -
(যঃ) যে [পরমেশ্বর] (সোমকামঃ) ঐশ্বর্য কামনাকারী, (হর্যশ্বঃ) মনুষ্য মধ্যে ব্যাপক, (সূরিঃ) প্রেরক, বিদ্বান, (যস্মাৎ) যার দ্বারা (বিশ্বা) সকল (ভুবনানি) ভুবন (রেজন্তে) কম্পিত হয়। (যঃ) যিনি (শম্বরম্) মেঘ মধ্যে (চ) এবং (যঃ) যিনি (শুষ্ণম্) সূর্য মধ্যে (জঘান) ব্যাপ্ত, (যঃ) যিনি (একবীরঃ) একবীর [একমাত্র বীর], (জনাসঃ) হে মনুষ্যগণ! (সঃ) তিনিই (ইন্দ্রঃ) ইন্দ্র [পরণ ঐশ্বর্যবান পরমেশ্বর] ॥১৭॥
भावार्थ - সর্বব্যাপক সর্বজ্ঞ পরমাত্মা পরম ঐশ্বর্যবান হয়ে সকলকে ঐশ্বর্যবান করেন এবং যিনি একবীর হয়ে সকল সংসারকে নিয়ম মধ্যে রাখেন, সেই ইষ্টদেবের মহিমা বিচার করে আমরা ঐশ্বর্য বৃদ্ধি করব ॥১৭॥
इस भाष्य को एडिट करें