Loading...
अथर्ववेद > काण्ड 20 > सूक्त 34

काण्ड के आधार पर मन्त्र चुनें

  • अथर्ववेद का मुख्य पृष्ठ
  • अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 34/ मन्त्र 13
    सूक्त - गृत्समदः देवता - इन्द्रः छन्दः - त्रिष्टुप् सूक्तम् - सूक्त-३४

    यः स॒प्तर॑श्मिर्वृष॒भस्तुवि॑ष्मान॒वासृ॑ज॒त्सर्त॑वे स॒प्त सिन्धू॑न्। यो रौ॑हि॒णमस्फु॑र॒द्वज्र॑बाहु॒र्द्यामा॒रोह॑न्तं॒ स ज॑नास॒ इन्द्रः॑ ॥

    स्वर सहित पद पाठ

    य: । स॒प्तऽर॑श्मि: । वृ॒ष॒भ: । तुवि॑ष्मान् । अ॒व॒ऽअसृ॑जत् । सर्त॑वे । स॒प्त । सिन्धू॑न् ॥ य: । रौ॒हि॒णम् । अस्‍फु॑रत् । वज्र॑बाहु: । द्याम् । आ॒ऽरोह॑न्तम् । स: । ज॒ना॒स॒: । इन्द्र॑: ॥३४.१३॥


    स्वर रहित मन्त्र

    यः सप्तरश्मिर्वृषभस्तुविष्मानवासृजत्सर्तवे सप्त सिन्धून्। यो रौहिणमस्फुरद्वज्रबाहुर्द्यामारोहन्तं स जनास इन्द्रः ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    य: । सप्तऽरश्मि: । वृषभ: । तुविष्मान् । अवऽअसृजत् । सर्तवे । सप्त । सिन्धून् ॥ य: । रौहिणम् । अस्‍फुरत् । वज्रबाहु: । द्याम् । आऽरोहन्तम् । स: । जनास: । इन्द्र: ॥३४.१३॥

    अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 34; मन्त्र » 13

    भाषार्थ -
    (সপ্তরশ্মিঃ) সাত প্রকারের [বেগুণী, নীল, আকাশী, সবুজ, হলুদ, কমলা ও লাল] কিরণযুক্ত সূর্যের ন্যায় (যঃ) যে (বৃষভঃ) সুখ বর্ষণকারী, (তুবিষ্মান্) বলবান্ (সপ্ত) সাত (সিন্ধূন্) প্রবাহিত সমুদ্রসমূহের [ন্যায় ভূ আদি সাতলোক] কে (সর্তবে) চলার জন্য (অবাসৃজৎ) বিমুক্ত করেছেন।এবং (যঃ) যে (বজ্রবাহুঃ) বজ্রের ন্যায় বাহুযুক্ত [দৃঢ় শরীরের বীরসদৃশ] (দ্যাম্) আকাশে (আরোহন্তম্) আরোহণ করে (রৌহিণম্) উৎপাদনশীল/অঙ্কুরোদগমে সহায়ক বাদলকে (অস্ফুরৎ) সঞ্চালিত করেছেন, (জনাসঃ) হে মনুষ্যগণ! (সঃ) তিনি (ইন্দ্রঃ) ইন্দ্র [পরম ঐশ্বর্যবান পরমেশ্বর] ॥১৩॥

    भावार्थ - ভূ আদি লোক-সমূহের জন্য মন্ত্র ৩ এর ভাবার্থ দেখো । যেমন সূর্য নিজের পরিধির লোকসমূহকে আকর্ষণে রেখে সুস্থিত করেছে, তেমনই পরমেশ্বর সূর্যাদি লোকসমূহকে নিয়মের মধ্যে পরিচালনা করেন, এবং অনাবৃষ্টি দূর করে মেঘ বর্ষন করে অন্নাদি উৎপন্ন করেন, হে মনুষ্যগণ! সেই পরমেশ্বরের আজ্ঞা অনুসরণ করো॥১৩॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top