अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 34/ मन्त्र 4
येने॒मा विश्वा॒ च्यव॑ना कृ॒तानि॒ यो दासं॒ वर्ण॒मध॑रं॒ गुहाकः॑। श्व॒घ्नीव॒ यो जि॑गी॒वां ल॒क्षमाद॑द॒र्यः पु॒ष्टानि॒ स ज॑नास॒ इन्द्रः॑ ॥
स्वर सहित पद पाठयेन॑ । इ॒मा । विश्वा॑ । च्यव॑ना । कृ॒तानि॑ । य: । दास॑म् । वर्ण॑म् । अध॑रम् । गुहा॑ । अक॒रित्यक॑: ॥ श्व॒घ्नीऽइ॑व । य: । जि॒गी॒वान् । ल॒क्षम् । आद॑त् । अ॒र्य: । पु॒ष्टानि॑ । स: । ज॒ना॒स॒: । इन्द्र॑: ॥३३.४॥
स्वर रहित मन्त्र
येनेमा विश्वा च्यवना कृतानि यो दासं वर्णमधरं गुहाकः। श्वघ्नीव यो जिगीवां लक्षमाददर्यः पुष्टानि स जनास इन्द्रः ॥
स्वर रहित पद पाठयेन । इमा । विश्वा । च्यवना । कृतानि । य: । दासम् । वर्णम् । अधरम् । गुहा । अकरित्यक: ॥ श्वघ्नीऽइव । य: । जिगीवान् । लक्षम् । आदत् । अर्य: । पुष्टानि । स: । जनास: । इन्द्र: ॥३३.४॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 34; मन्त्र » 4
मन्त्र विषय - পরমেশ্বরগুণোপদেশঃ
भाषार्थ -
(যেন) যেভাবে [পরমেশ্বর] (ইমা) এই (বিশ্বা) সকল (চ্যবনা) চলমান/গতিশীল লোক (কৃতানি) রচিত হয়েছে, (যঃ) যিনি (দাসম্) প্রদান যোগ্য (বর্ণম্) রূপকে (গুহা) গুহাতে [গুপ্ত অবস্থাতে] (অধরম্) নীচে (অকঃ) করেছেন। (যঃ) যিনি, (ইব) যেমন (শ্বঘ্নী) বৃদ্ধিপ্রাপ্ত (জিগীবান্) বিজয়ী পুরুষ (লক্ষম্) লক্ষ্য [বিজিত পদার্থকে], (অর্যঃ) শত্রুদের (পুষ্টানি) বর্ধমান ধন-সম্পদ (আদৎ) নিয়ে নেন, (জনাসঃ) হে মনুষ্যগণ ! (সঃ) তিনিই (ইন্দ্রঃ) ইন্দ্র [পরম ঐশ্বর্যবান পরমেশ্বর] ॥৪॥
भावार्थ - যিনি চলমান লোকসমূহকে রচনা করেন এবং পদার্থের রূপকে বীজের ভেতর লুকিয়ে রাখেন এবং যিনি দুষ্টদের শাস্তি দেন, মনুষ্য সেই পরমেশ্বরের গুণসমূহ গ্রহণ করবে/করুক॥৪॥
इस भाष्य को एडिट करें