Loading...

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • यजुर्वेद - अध्याय 24/ मन्त्र 39
    ऋषिः - प्रजापतिर्ऋषिः देवता - आदित्यादयो देवताः छन्दः - स्वराट् त्रिष्टुप् स्वरः - धैवतः
    2

    श्वि॒त्रऽआ॑दि॒त्याना॒मुष्ट्रो॒ घृणी॑वान् वार्ध्रीन॒सस्ते म॒त्याऽअर॑ण्याय सृम॒रो रुरू॑ रौ॒द्रः क्वयिः॑ कु॒टरु॑र्दात्यौ॒हस्ते वा॒जिनां॒ कामा॑य पि॒कः॥३९॥

    स्वर सहित पद पाठ

    श्वि॒त्रः। आ॒दि॒त्याना॑म्। उष्ट्रः॑। घृणी॑वान्। घृणि॑वा॒निति॒ घृणि॑ऽवान्। वा॒र्ध्री॒न॒सः। ते। म॒त्यै। अर॑ण्याय। सृ॒म॒रः। रुरुः॑। रौ॒द्रः। क्वयिः॑। कु॒टरुः॑। दा॒त्यौ॒हः। ते। वा॒जिना॑म्। कामा॑य। पि॒कः ॥३९ ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    श्वित्रऽआदित्यानामुष्ट्रो घृणीवान्वार्ध्रीणसस्ते मत्या अरण्याय सृमरो रुरू रौद्रः क्वयिः कुटरुर्दात्यौहस्ते वाजिनाङ्कामाय पिकः ॥


    स्वर रहित पद पाठ

    श्वित्रः। आदित्यानाम्। उष्ट्रः। घृणीवान्। घृणिवानिति घृणिऽवान्। वाध्राaनसः। ते। मत्यै। अरण्याय। सृमरः। रुरुः। रौद्रः। क्वयिः। कुटरुः। दात्यौहः। ते। वाजिनाम्। कामाय। पिकः॥३९॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 24; मन्त्र » 39
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - हे मनुष्यांनो, जो (श्‍वित्रः) चित्र-विचित्र रंगाचा विशेष पशू श्‍वित्र नावाचा आहे, तो (आदित्यानाम्) समयाच्या (घटी, पळ वा दिवस-रात्र) या अवयवासाठी जाणावा जो (उष्ट्रोः) उंट, (घृणीवान्) तेजस्वी विशिष्ट पशू आणि (वार्ध्रीनसः) ज्याच्या गळ्यात मोठे स्तन आहे, असा बकरा, (ते) ते वाहे सर्व (मत्यै) बुद्धीसाठी आहेत, असे जाणा. जो (सृमरः) नीलगाय आहे, ती (अरण्याय) वनासाठी आणि (ररूः) मृगविशेष (रौद्रः) रूद्र देवतामय आहे, असे जाणावे. जो (क्वयिः) क्वयिः नावाचा पक्षी, (कुटरुः) कोंबडा आणि (दात्यौहः) कावळा आहे, (ते) हे सर्व (वाजिनाम्) घोड्यासाठी आणि जी (पिकः) कोकिळा आहेत ती (कामाय) कामासाठी (कार्यासाठी) आहे, असे जाणावे. ॥39॥

    भावार्थ - भावार्थ - सूर्य आदींच्या गुणांनी युक्त जे पशु-पक्षी आहेत, त्यांचा स्वभाव त्या प्रकारचा (उग्र, तेजोमय) आहे असे जाणावे. ॥39॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top