English
अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 92/ मन्त्र 9
सु॑दे॒वो अ॑सि वरुण॒ यस्य॑ ते स॒प्त सिन्ध॑वः। अ॑नु॒क्षर॑न्ति का॒कुदं॑ सू॒र्यं सुषि॒रामि॑व ॥
स्वर सहित पद पाठसु॒ऽदे॒व: । अ॒सि॒ । व॒रु॒ण॒ । यस्य॑ । ते॒ । स॒प्त । सिन्ध॑व: ॥ अ॒नु॒ऽक्षर॑न्ति । का॒कुद॑म् । सू॒र्म्य॑म् । स॒सु॒विराम्ऽइ॑व ॥९२.९॥
स्वर रहित मन्त्र
सुदेवो असि वरुण यस्य ते सप्त सिन्धवः। अनुक्षरन्ति काकुदं सूर्यं सुषिरामिव ॥
स्वर रहित पद पाठसुऽदेव: । असि । वरुण । यस्य । ते । सप्त । सिन्धव: ॥ अनुऽक्षरन्ति । काकुदम् । सूर्म्यम् । ससुविराम्ऽइव ॥९२.९॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 92; मन्त्र » 9
मन्त्र विषय - মন্ত্রাঃ-৪-২১ পরমাত্মগুণোপদেশঃ
भाषार्थ -
(বরুণ) হে শ্রেষ্ঠ পরমাত্মন্ ! তুমি (সুদেবঃ) শ্রেষ্ঠ দেব [অতি প্রকাশমান বা দাতা] (অসি) হও, (যস্য তে) যে তোমার (কাকুদম্) তালু (সপ্ত) সপ্ত (সিন্ধবঃ) প্রবাহিত সমুদ্র [অর্থাৎ ভূর্, ভুবঃ, স্বঃ, মহঃ, জনঃ, তপঃ, সত্য এই সপ্ত অবস্থাযুক্ত সকল লোক] (অনুক্ষরন্তি) নিরন্তর সিঞ্চন করে, (ইব) যেমন (সূর্ম্যম্) উত্তম বেগযুক্ত (সুষিরাম্) ঝর্ণাকে [জল সিঞ্চন করে] ॥৯॥
भावार्थ - এই মন্ত্রের জন্য -অ০ ২০।৩৪।৩ এবং নিরুক্ত ৫।২৭। দেখুন। যে পরমাত্মার আজ্ঞায় এই সকল পৃথিব্যাদি ক্ষুদ্র-বৃহৎ লোক এমনভাবে নত হয়, যেভাবে বিবিধ উৎসের জল দূর-দূরান্ত হতে স্রোতে একাকার হয়ে প্রবাহিত হয়, হে মনুষ্যগণ ! তোমরাও অনুরূপভাবে অভিমান পরিত্যাগ করে সেই প্রসিদ্ধ জগদীশ্বরের সম্মুখে নত হও ॥৯॥
इस भाष्य को एडिट करें