English
अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 96/ मन्त्र 19
सूक्त - ब्रह्मा
देवता - यक्ष्मनाशनम्
छन्दः - ककुम्मत्यनुष्टुप्
सूक्तम् - सूक्त-९६
हृद॑यात्ते॒ परि॑ क्लो॒म्नो हली॑क्ष्णात्पा॒र्श्वाभ्या॑म्। यक्ष्मं॒ मत॑स्नाभ्यां प्ली॒ह्नो य॒क्नस्ते॒ वि वृ॑हामसि ॥
स्वर सहित पद पाठहृद॑यात् । ते॒ । परि॑ । क्लो॒म्न: । हली॑क्ष्णात् । पा॒र्श्वाभ्या॑म् ॥ यक्ष्म॑म् । मत॑स्नाभ्याम् । प्ली॒ह्न: । य॒क्न: । ते॒ । वि । वृ॒हा॒म॒सि॒ ॥९६.१९॥
स्वर रहित मन्त्र
हृदयात्ते परि क्लोम्नो हलीक्ष्णात्पार्श्वाभ्याम्। यक्ष्मं मतस्नाभ्यां प्लीह्नो यक्नस्ते वि वृहामसि ॥
स्वर रहित पद पाठहृदयात् । ते । परि । क्लोम्न: । हलीक्ष्णात् । पार्श्वाभ्याम् ॥ यक्ष्मम् । मतस्नाभ्याम् । प्लीह्न: । यक्न: । ते । वि । वृहामसि ॥९६.१९॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 96; मन्त्र » 19
मन्त्र विषय - মন্ত্রাঃ ১৭-২৩-শারীরিকবিষয়ে শরীররক্ষোপদেশঃ
भाषार्थ -
(তে) তোমার (হৃদয়াৎ) হৃদয় থেকে, (ক্লোম্নঃ) ফুসফুস থেকে, (হলীক্ষ্ণাৎ) পিত্ত থেকে, (পার্শ্বাভ্যাম্ পরি) দুই কুক্ষি [কক্ষা বা বগল থেকে] এবং (তে) তোমার (মতস্নাভ্যাম্) দুই মতস্ন [পাছা] থেকে, (প্লীহ্নঃ) প্লীহা থেকে এবং (যক্নঃ) যকৃৎ থেকে (যক্ষ্মম্) ক্ষয়ী রোগকে (বি বৃহামসি=০–মঃ) আমি উৎখাত করে দিই ॥১৯॥
भावार्थ - এই মন্ত্রে কাঁধের নীচের অবয়বের বর্ণনা হয়েছে। ভাবার্থ মন্ত্র ১ এর সমান॥১৯॥
इस भाष्य को एडिट करें