Loading...
Close
VedicScriptures VedicScriptures
English
साइडबार
यजुर्वेद अध्याय - 28
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
    • यजुर्वेद - अध्याय 28/ मन्त्र 12
    ऋषिः - अश्विनावृषी देवता - इन्द्रो देवता छन्दः - निचृदतिजगती स्वरः - निषादः
    इस मन्त्र को एडिट करें
    1

    दे॒वं ब॒र्हिरिन्द्र॑ꣳ सुदे॒वं दे॒वैर्वी॒रव॑त् स्ती॒र्णं वेद्या॑मवर्द्धयत्।वस्तो॑र्वृ॒तं प्राक्तोर्भृ॒तꣳ रा॒या ब॒र्हिष्म॒तोऽत्य॑गाद् वसु॒वने॑ वसु॒धेय॑स्य वेतु॒ यज॑॥१२॥

    स्वर सहित पद पाठ

    दे॒वम्। ब॒र्हिः। इन्द्र॑म्। सु॒दे॒वमिति॑ सुऽदे॒वम्। दे॒वैः। वी॒रव॒दिति॑ वी॒रऽव॑त्। स्ती॒र्णम्। वेद्या॑म्। अ॒व॒र्द्ध॒य॒त्। वस्तोः॑। वृ॒तम्। प्र। अ॒क्तोः। भृ॒तम्। रा॒या। ब॒र्हिष्म॑तः। अति॑। अ॒गा॒त्। व॒सु॒वन॒ इति॑ वसु॒ऽवने॑। व॒सु॒धेय॒स्येति॑ वसु॒ऽधेय॑स्य। वे॒तु॒। यज॑ ॥१२ ॥

    स्वर रहित मन्त्र

    देवम्बर्हिरिन्द्रँ सुदेवन्देवैर्वीरवत्स्तीर्णँवेद्यामवर्धयत् । वस्तोर्वृतम्प्राक्तोर्भृतँ राया बर्हिष्मतो त्यगाद्वसुवने वसुधेयस्य वेतु यज ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    देवम्। बर्हिः। इन्द्रम्। सुदेवमिति सुऽदेवम्। देवैः। वीरवदिति वीरऽवत्। स्तीर्णम्। वेद्याम्। अवर्द्धयत्। वस्तोः। वृतम्। प्र। अक्तोः। भृतम्। राया। बर्हिष्मतः। अति। अगात्। वसुवन इति वसुऽवने। वसुधेयस्येति वसुऽधेयस्य। वेतु। यज॥१२॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 28; मन्त्र » 12
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - हे विद्वान, ज्याप्रमाणे (बर्हिष्मतः) अंतरिक्षस्थित वायू तेथील जलसमूहाला (अति, अमात्) ओलंडून जातो (अथवा आकाशस्य मेघमंडळाला वाहून नेतो, (तुम्ही विद्वानांपर्यंत जा) ज्याप्रमाणे (वसुधेयस्य) धनाचे धारण करणार्‍या या जगात (वसुवते) लोक धनाचे सेवन करतात (उपभोगतात) तसेच जसे (वेद्याम्) हवनकुंडात (स्तीर्णम्) टाकलेल्या समिधा, घृत आदीच्या माध्यमातून (वस्तोः) दिवसा (वृतम्) स्वीकारलेले पदार्थ (अक्तोः) आणि रात्री कुंडात असलेले पदार्थ - (भ्रतम्) होम कुंडात असलेले पदार्थ नीरोगता, रोगरहितपणा (प्र, अवर्द्धयन) चांगल्याप्रकारे वाढतात, (त्याप्रमाणे हे विद्वान तुम्हीही यज्ञकर्म वाढवा.) आणि (वेतु) ते पदार्थ प्राप्त करा. तुम्ही (बर्हिः) आकाशाप्रमाणे (विशालमना) (राया) आणि धनसंपत्तीवान पण (देवम्) उत्तम गुणांनी संयुक्त अशा (देवौः) विद्वानांसह (वीरवत्) वीरजनाप्रमाणे असलेल्या त्या (इन्द्रम्) परमेश्‍वर्यशाली (सुदेवम्) सर्वश्रेष्ठ उत्तम विद्वानाचा (यज) संग करा ॥12॥

    भावार्थ - भावार्थ - या मंत्रात वाचकलुप्तोपमा अलंकार आहे. ज्याप्रमाणे एक यजमान यज्ञवेदीमधे सुंदर रीतीने समिधांचे चयन (वा मांडणी) करतो, घृतामुळे उंच उंच जाणार्‍या अग्नीद्वारे अंतरिक्षस्य वायू, जल आदींना शुद्ध करून सर्वांच्या रोग निवारित करून सर्व प्राण्यांना तप्त करतो, त्याप्रमाणे सज्जन लोक धन आदीद्वारे सर्वांना सुखी करतात. ॥12॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top