Loading...
Close
VedicScriptures VedicScriptures
English
साइडबार
यजुर्वेद अध्याय - 28
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
    • यजुर्वेद - अध्याय 28/ मन्त्र 37
    ऋषिः - सरस्वत्यृषिः देवता - इन्द्रो देवता छन्दः - भुरिगतिजगती स्वरः - निषादः
    इस मन्त्र को एडिट करें
    3

    दे॒वीऽउ॒षासा॒नक्ता॑ दे॒वमिन्द्रं॑ वयो॒धसं॑ दे॒वी दे॒वम॑वर्धताम्।अ॒नु॒ष्टुभा॒ छन्द॑सेन्द्रि॒यं बल॒मिन्द्रे॒ वयो॒ दध॑द् वसु॒वने॑ वसु॒धेय॑स्य वीतां॒ यज॑॥३७॥

    स्वर सहित पद पाठ

    दे॒वीऽइति॑ दे॒वी। उ॒षासा॒नक्ता॑। उ॒षसा॒नक्तेत्यु॒षसा॒नक्ता॑। दे॒वम्। इन्द्र॑म्। व॒यो॒धस॒मिति॑ वयः॒ऽधस॑म्। दे॒वी। दे॒वम्। अ॒व॒र्ध॒ता॒म्। अ॒नु॒ष्टुभा॑। अ॒नु॒स्तुभेत्य॑नु॒ऽस्तुभा॑। छन्द॑सा। इ॒न्द्रि॒यम्। बल॑म्। इन्द्रे॑। वयः॑। दध॑त्। व॒सु॒वन॒ इति॑ वसु॒ऽवने॑। व॒सु॒धेय॒स्येति॑ वसु॒ऽधेय॑स्य। वी॒ता॒म्। यज॑ ॥३७ ॥

    स्वर रहित मन्त्र

    देवीऽउषासानक्ता देवमिन्द्रँवयोधसन्देवी देवमवर्धताम् । अनुष्टुभा च्छन्दसेन्द्रियम्बलमिन्द्रे वयो दधद्वसुवने वसुधेयस्य वीताँयज ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    देवीऽइति देवी। उषासानक्ता। उषसानक्तेत्युषसानक्ता। देवम्। इन्द्रम्। वयोधसमिति वयःऽधसम्। देवी। देवम्। अवर्धताम्। अनुष्टुभा। अनुस्तुभेत्यनुऽस्तुभा। छन्दसा। इन्द्रियम्। बलम्। इन्द्रे। वयः। दधत्। वसुवन इति वसुऽवने। वसुधेयस्येति वसुऽधेयस्य। वीताम्। यज॥३७॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 28; मन्त्र » 37
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - हे विद्यान महोदय, (उषासानक्ता) दिवस आणि रात्रीप्रमाणे (देवीः) सुंदर आणि उत्तमप्रकारे अध्ययन-अध्यापन करणार्‍या दोन स्त्रिया (वयोधसम्) आमच्या जीवनाला आधार देत (देवम्) उत्तम गुणयुक्त (इन्द्रम्) जीवात्म्याला (बल वा प्रेरणा देतात, तुम्हीही तसे करा) (देवी) उत्तम पतिव्रता स्त्री ज्याप्रमाणे (देवम्) आपल्या सच्चरित्र सद्गुणी पतीला सर्वदृष्ट्या वाढवते (त्याची प्रगती घडविते) तद्वत (अवर्धयताम्) त्या दोन स्त्रियांनी पण वाढवावे तसेच ज्याप्रमाणे (वसुधेयस्य) धनाच्या कोषाची त्या स्त्रियांनी (वसुवने) धन इच्छिणार्‍या व्यक्तीकरिता (वीताम्) वृद्धी करावी वा करतात तद्वत (वयः) प्राणशक्तीला (दधत्) धारण करीत, पुष्ट करावे आणि (अनुष्टुभा, छन्दसा) अनुष्टुप् छंदातील मंत्राद्वारे (इन्द्रे) आपल्या जीवनात्मामधे (इन्द्रियम्) जीवनाची प्रेरणा देत (बलम्) आत्मिक व शारीरिक बळ (यज) याची प्राप्ती करा ॥37॥

    भावार्थ - भावार्थ - या मंत्रात वाचकलुप्तोपमा अलंकार आहे. हे मनुष्यांनो, जसे प्रेमामुळे पति-पत्नीची प्रगती होते आणि नियमात राहिल्यामुळे दिवस-रात्र क्रम-व्यवस्थेत असतात, त्याप्रमाणे हे मनुष्यांनो, तुम्ही पारस्परिक प्रीती व नियमित व्यवहाराद्वारा आपली उन्नती वा प्रगती घडवा. ॥37॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top